Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

54
Coşkun Üsterci:
Devlet kurumlarının insan hakları savunucularına ve örgütlerine yönelik güvensizliğinin,
adeta onları “düşman” addetmesinin neden olduğu güçlükler, baskılar söz konusu. Bir
de insan hakları hareketinin bünyesinden kaynaklanan sorunlar var: Hâlâ insan hakları
mücadelesine araçsal yaklaşılıyor, perspektif ve politika eksiklikleri var, katılımcılık ve
demokrasi eksiklikleri söz konusu. Ayrıca aktivistlerde genel bir yorgunluk var. Ön planda
mücadele yürüten aktivistler yaşlanıyor ve yerlerini dolduracak yeni kuşaklar yetişmiyor.
Son dönemlerde insan hakları hareketi içinde elini taşın altına sokmayan, risklerden uzak
durmaya çalışan projeci anlayışların yaygınlaşması da söz konusu.
Metin Bakkalcı, İHK’lerin kamu otoritesiyle ilişkilerinde benzer sorunlar yaşadıklarını
ifade ediyor. Hükümetlerin, sivil toplum kuruluşlarıyla ciddi bir işbirliği içinde olmadığını
söyleyen Bakkalcı, Başbakanlık’a bağlı İnsan Hakları Danışma Kurulu’nun aktif
hale getirilmemesinden ve hükümetin bu kurula danışmamasından yakınıyor. Bakkalcı
şunları aktarıyor: “Kurulun eski başkanı İbrahim Kaboğlu ve eski alt kurul başkanı
Baskın Oran mahkemeye verilmiştir. 38 Çünkü bizlere rica edilmiş, ‘gelin, danışmanlık
yapın’ denilmişti. Fakat onların ricasıyla yaptığımız çalışmalar onlar tarafından mahkemeye
verildi. Yani bu derece komik bir durum söz konusu. Senede üç kez toplanması
gereken Danışma Kurulu toplanmıyor. Bu, bütün yasal mevzuatlarda bir suçtur.”
Metin Bakkalcı, devletin önlerine ciddi engeller çıkarmadığını, ancak kendileriyle sıkı ilişki
içinde olmadığını da belirtiyor:
Zaman zaman TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Başkanı Mehmet Elkatmış’la
görüşmelerimiz oluyor. Dışişleri bakanı Abdullah Gül’le de insan hakları konusunda birkaç
görüşmemiz oldu. Fakat bunlar daha çok kişisel ve pek sık olmayan görüşmeler. Daha
kurumsal görüşmelerin olması gerekir. Bunun için de uğraş gösteriyoruz. Ama olumlu bir
şey daha var ki, o da Manisa davasıdır. 39 Bilindiği gibi, Manisa’da gençler işkence görmüştü.
Herkesin önemli bir çabası oldu. Barolar Birliği ile hazırladığımız alternatif adli
tıp raporları vardı. Ve Türkiye’de ilk kez bu dava ile Yargıtay bizim raporları refere etti.
Ondan sonra kimi savcılıklarımız –ne güzel bir şey ki– kimi başvurularımızla ilgili bilgiler
sormaya başladılar.
38 Baskın Oran’ın Başbakanlığa bağlı İnsan Hakları Danışma Kurulu için kaleme aldığı “Azınlık Hak- Hakları
ve Kültürel Haklar Çalışma Grubu” Raporu davalık olmuş ve 15 Şubat 2006’da Baskın Oran’la
birlikte kurul başkanı İbrahim Kaboğlu da yargılanmıştı. İnsan Hakları Danışma Kurulu, bu tarihten
sonra artık aktif bir çalışma yürütemedi.
39 26 Aralık 1995’te, yaşları henüz 18’i bulmamış 16 genç, gözaltına alındıktan sonra polis tarafından
işkence edildi. Yıllarca süren dava, zaman aşımına iki ay kala, Nisan 2003’te son buldu ve
işkenceci polislerin cezası, Yargıtay tarafından onandı.