Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

atıklar gibi kirlenme kaynakları ve çeşitlerine karşı, işbirliğine dayalı önlemler alınmıştır.
Akdeniz Eylem Planı’nın ikinci aşamasında ise 1995 yılında Akdeniz’in Deniz
Çevresinin Korunması Ve Kıyı Alanlarının Sürdürülebilir Gelişmesi için Eylem Planı
oluşturulmuştur.
Karadeniz Bölgesi: Karadeniz’deki kirlilik sorunlarına yönelik ilk çalışmalar,
Türkiye’nin de aralarında bulunduğu altı Karadeniz ülkesinin 1992 yılında Bükreş’te
imzaladığı Karadeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Sözleşmesi ve ek protokolleri ile
başlamıştır. Sözleşmenin uygulanması için bir komisyon ve merkezi İstanbul’da bulunan
bir sekreterya oluşturulmuştur. Karadeniz’de Çevrenin Korunması Ve Yönetimi
Projesi, GEF (Global Environment Facilities) desteğiyle 1993’te hayata geçirilmiştir.
Proje, Gündem 21 hedefleriyle ilişkilendirilmiş ve Karadeniz bölgesindeki diğer GEF
projeleriyle bağlantılandırılmıştır.
AB Ve AB Genişleme Politikasında Çevre
1970’ler, Avrupa’da çevre yönetiminin eylem programlarına dahil edilmeye başlandığı
yıllardır. “Önce kirlet, sonra temizle” ilkesine dayanan bu çevre anlayışının yerini
1980’li yıllarda “öngörme ve önleme” politikaları almıştır. Avrupa Topluluğu’nda bu
dönemde çevre politikasının diğer politikalarla, tarım, enerji, sanayi, ulaştırma ve
turizm sektörleriyle uyumlu hale getirilmesi hedeflenmiştir.
1987’de Avrupa Tek Senedi’nin imzalanmasıyla birlikte “çevre” başlığı ortak politikalara
ve Avrupa müktesebatına dahil edilir. 1992 tarihli Maastricht Antlaşması ise,
çevrenin korunmasının ortak politika ve ortak karar konusu olduğu fikrinin taçlandırılmasıdır.
1997 tarihli Amsterdam Antlaşması ile doğayı tüketmek yerine, doğanın
sunduğunu doğaya geri verme, böylelikle doğanın verimliliğinin devamını sağlama ilkesine
dayanan yeni bir ekonomik büyüme anlayışı gelişmektedir.
2001’de kabul edilen AB Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi, iklim değişikliği, doğal
kaynakların sürdürülebilir yönetimi, biyoçeşitliliğin korunması, su kaynaklarının korunması,
toprak kullanımı, çevre ve sağlık politikaları, tehlikeli kimyasallar gibi pek
çok konuda somut düzenlemeler getirmiştir.
AB çevre müktesebatı, direktifler, yönetmelikler, kararlar ve tavsiye kararları dahil
olmak üzere yaklaşık 300 hukuki düzenlemeyi içerir. AB’ye üyelik ve uyum süreci
açısından önemli belgelerden biri olan Gündem 2000 raporunda AB’ye aday ülkelerden
çevrenin sektörel politikalara entegrasyonunun sağlanması, sorumlulukların özel
73