Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

64
Mali sorunlar, İHK’lerin devletin ihlallerine karşı etkin mücadele yürütmelerini güçleştiren
temel etmenlerden biri. Ancak başta İHD ve Mazlum-Der olmak üzere, pek
çok İHK, fon alma fikrine sıcak bakmazken, üye aidatları ve bağışlara dayalı gelirlerle
de etkin faaliyet yürütmenin imkânsızlığına işaret ediyorlar. AB ve çeşitli uluslararası
kuruluşlardan fon alarak kampanyalarını yürüten İHK temsilcileri, bu sayede daha
aktif çalışmalar yürüttüklerini, ama fon alarak özerkliklerini de yitirmediklerini ifade
ederken, fon almayı artık “kısmen” reddeden İHK temsilcileri ise insan hakları mücadelesinin,
–diğer hak mücadelelerinden farklı olarak– her türlü iktidar odağından
bağımsız verilebileceğini düşünüyor. Mazlum-Der Van Şube Başkanı Abdülbasit Bildirici,
fon almaya sıcak bakmadıklarını, ama bunun “ahlaki” bir mesele olmadığını
düşünüyor. Gerçi Bildirici, içeriğine müdahale edilmedikçe, herkesten proje alınabileceğini,
ancak bunun dışarıya yansıma biçiminin farklı olacağını da ifade ediyor ve
ekliyor:
“Mesela başka şubelerimiz, imam eğitimi konusunda proje yaptılar, destek
aldılar. Fakat bu, başka kesimler tarafından çok kullanıldı. Mazlum-Der’in
dış güçler tarafından yönlendirildiğini bile söyleyenler çıktı. O yüzden ben,
genel merkezdeki tartışmalarda da hep aleyhte oy kullandım ve proje yapmaya,
fon almaya karşı olduğumu söyledim. Bu işe parasız başladık, parasız
olmasa da, biz mücadelemizi bu şekilde yürütmek zorundayız.”
İHGD başkanı Orhan Kemal Cengiz ise, fon alma konusunda herhangi bir tereddüt
yaşamadıklarını söylüyor: “Bizim belli kriterlerimiz var: Fon verenlerin yaptığımız
işe müdahale etmemesi. Somut iş talebi karşılığında para aldığımız için de herkesten
fon alırız. Aksi halde çalışmalarımızı yürütmemiz mümkün değil.” 29 Eylül-2
Ekim 2004’te Ankara’da Helsinki Yurttaşlar Derneği, TODAİE ve İşkence Mağdurları
Merkezi’nin çabasıyla gerçekleştirilen İnsan Haklarında Yeni Taktikler Uluslararası
Sempozyumu için ABD’den mali destek almalarını ise Murat Belge şöyle yorumlamıştı:
“Benim para alacağım yer önemli değil. Önemli olan, parayı nasıl kullandım, neye
43
kullandım, bunun hesabını vermem.”42
İHD İstanbul Şube’den Şaban Dayanan ise, AB’den fon almanın sık sık dernek içi
tartışmalarda gündeme geldiğini, ancak İstanbul Şubesi olarak şu ana kadar AB’ye
herhangi bir proje sunmadıklarını, ancak tartışmalar neticesinde, AB’den fon alma
fikrine yatkın olduklarını söylüyor. Dayanan, üye aidatları veya bağışlarla, istedikleri
çalışmaları yapamadıklarını, bunun da İHD’nin etkinliğini düşürdüğünü ifade ediyor:
43 İrfan Aktan, “Murat Belge’yle söyleşi: ‘Hasmı Yanına Çekmek’”, Express (Ekim 2004).