Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

216
çalışmalarını yaygınlaştırmaya çalışan kuruluşlar bulunmaktadır.
Eğitim alanında çalışan örgütlerin örgütlenme modelleri, kurucuları ve çalışma yöntemleri
önemli farklılıklar göstermektedir. Yaygın olarak örgütlenen eğitim amaçlı
kuruluşlar, faaliyet bazında ulusal düzeyde çalışmalar yaparak bu alandaki yaklaşım
ve yöntemlerin yaygınlaşmasına katkıda bulunmuşlardır. Örgütlenme ve kuruluş amaçlarında
yöntem ve ideolojik farklılıkların olması, bu alandaki örgüt sayısının artmasındaki
önemli etmenlerden biridir.
Yaklaşım olarak hayırseverlikten modern-seküler bir yapılanmaya doğru bir farklılaşma
olmasına rağmen, hâkim olan eğilim hayırseverlik ve filantropik yaklaşımlardır.
Eğitim alanında yaşanan sorunlar nedeni ile eğitimde haklar önemli bir çalışma alanı
olarak ayrışmaya başlıyor. Sorun alanının geniş olması (kız çocuklarının okullaşması,
toplumsal cinsiyet eşitliği, ana dilde eğitim, kurumlarda yaşayan hizmet alan çocuklara
yönelik ihmal ve istismar vakaları vb) önümüzdeki dönemde bu alanda çalışan
kuruluşların sayısında bir artış olacağını gösteriyor. İzleme, uygulama, kapasite geliştirme
ve kamu ile ortak çalışmalar STÖ’lerin odaklanacağı alanlar olacaktır.
4. Sağlık Amaçlı Kurulan STÖ’ler: Sağlık kuruluşlarında çalışan akademik uzmanlar
ve hasta çocukların ailelerinin girişimleriyle çocuk hastalıklarının üstesinden gelme
amacıyla kurulan örgütlerdir. Toplumsal duyarlılığın çocuk sağlığı ve hastalıkları
alanında gelişkin olması ve yapılan bağışların diğer alanlara göre fazlalığı ve süreklilik
arz etmesi, bu alanda vakıf tarzı örgütlenmeyi öne çıkarmıştır. Bilinçlendirme
çalışmalarının yoğun olduğu bu kategoride, çocuk sağlığı, çocuk hastalıkları, rehberlik
çalışmaları, anne-çocuk sağlığı, çocuk hastaneleri uygulamaları yapılmakta, 0-6 yaş
grubu çocuklara ve engelli çocuklara yönelik çalışmalar yürütülmektedir. Bedensel
ve zihinsel engelli çocuklara yönelik çalışmalarda ağırlıkla rehberlik, okul ve bakım
merkezi yaptırma çalışmalarına rastlanmaktadır. Engelli çocuklar alanında hak ve bilinçlendirme
çalışmalarının yetersiz kaldığı, ancak toplum temelli rehabilitasyon gibi
yeni yöntemlerin uygulandığı belirtilmelidir.
5. Çocuk Faaliyetlerini Artırma Ve Teşvik İçin Kurulan Örgütler: Bunlar, çocukların
yaratıcılığını teşvik etmek amacıyla kültür-sanat faaliyetleri düzenlemek, kulüpler,
tiyatrolar kurmak, çocuk kütüphanesi oluşturmak gibi amaçlarla kurulan örgütlerdir.
Son yıllarda sayıları artmaya başlayan bu tip örgütlenmelerde sosyal, kültürel
ve sanatsal faaliyetlerin öne çıktığı görülmektedir. Yaygın olarak dernek çatısı tercih
edilmesine rağmen, ticari kurumların uzantıları olarak çocuk kulüplerine ve çocuk