Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

Herkes İçin Sağlık
Dünya Sağlık Örgütü’nün 21. Yüzyılda Herkes İçin Sağlık temalı 5. hedefi doğrudan
yaşlı bireylerle ilgili, 13. hedefi ise sağlıklı ortam sağlanmasına ilişkin düzenlemeleri
içerdi. Uluslararası Nüfus Ve Kalkınma Konferansı’nda, yaşlı bireyin toplumun
kalkınmasında önemli bir kaynak olarak ele alınması, aile üyelerinin yaşlı bireye bakabilmesi
için gereken sosyal destek sistemlerinin sağlanması, yaşlı birey için sağlık
bakımı, ekonomik ve sosyal güvenlik sistemlerinin oluşturulması vb hedefler belirlendi.
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu Bildirgesi ile “2015 yılına dek yoksulluk içinde
yaşayan insanların —yaşlıların da— oranının yarıya indirilmesi” hedeflendi.
20. yüzyıl, bireylerin yanısıra toplumların da yaşlanmasının gündeme geldiği bir yüzyıl
oldu. 21. yüzyıl ise yaşlılık olgusunun evrensel bir sosyal sorun olduğunun kabul
edilerek çok yönlü önlemlerin alındığı bir yüzyıl olmak zorunda. Yaşlılara verilen hizmetlerin
çeşitlendirilmesi gerekiyor.
Türkiye’deki Yasal Çerçeve Ve Uygulamalar
Yaşlılara ülkemizde verilen hizmetin en önemli dayanağı sosyal güvenlik kavram ve
kapsamı içinde, nesnel sosyal yardımlara (parasal yardım, sosyal bakım, yetiştirme
ve rehabilitasyon) yer veren 1982 Anayasası. Yaşlıların da içinde yer aldığı ekonomik
yoksulluk ve sosyal yoksunluğu olan özel ihtiyaç gruplarının gereksinimlerinin karşılanması,
çeşitli sorunlarının önlenmesi ve çözümlenmesi, hayat standartlarının iyileştirilmesine
ilişkin çalışmaları mahalli ve ulusal düzeyde planlama, yönetme ve denetlenmesiyle
görevlendirilen Sosyal Hizmetler Ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK)
Genel Müdürlüğü’nün 2828 Sayılı SHÇEK Kanunu dayanağında 1983 yılında kurulması
çok önemli bir gelişme.
Yaşlılar, SHÇEK’nin sosyal yardım hizmetlerinden, üç ayrı yönetmelik dayanağında
verilen huzurevleri ile huzurevi yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezi hizmetlerinden
ve yaşlı hizmet merkezi olanaklarından yararlanmakta. Bakıma muhtaç ve özürlü
olanlar ise bakım merkezleri veya ikametgâhta bakım ile gündüzlü bakım merkezi hizmetlerinden
ya da bakımını sağlayanlara ücret ödeme hizmetlerinden yararlanmakta.
2022 Sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz, Kimsesiz Türk Vatandaşına Aylık
Bağlanması Hakkındaki Kanun (1977), 3294 Sayılı Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışmayı
Teşvik Kanunu (1986), 580 ve 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5216 Sayılı Büyükşehir
Belediyesi Kanunu, 5378 Sayılı Özürlüler Kanunu(2005), 5378 sayılı Özürlüler
339