Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

eksenli olarak kurulan 500. Yıl Vakfı, misyonunu tanımlarken Musevi cemaatinin
kültürel, tarihsel ve sosyal haklarının savunulmasından daha fazla ülkenin tanıtımına
vurgu yapıyor.
Etnik ve dinsel nitelik taşıyan çalışmalar yapan Süryani örgütlerinde ise, en dolaysız
biçimde taleplerini dile getiren Süryanilerin tarihten doğan kültürel ve sosyal haklarının
savunuculuğuna ve Anadolu coğrafyasındaki diğer halklarla uyumlu bir geleceğin
inşasına ilişkin yargıları dikkat çekici bir özelliktir.
3.3. Etnik kimliklerin öne çıktığı STÖ’ler: Kafkas kökenli halklar, Kürtler, Romanlar.
Kültür-sanat çalışmalarında etnik kimlikleriyle yer alan kuruluşlar arasında etkin bir
şekilde yer alan Kürtler, İstanbul’da Mezopotamya Kültür Merkezi, Diyarbakır’da
Dicle Fırat Kültür Sanat Merkezi, Güneş Kültür Merkezi, Çıra Kültür Sanat Merkezi
gibi kuruluşlarla anadillerini öğrenmeleri ve kendi dillerinde kültür-sanat etkinlikleri
yapmaları açısından dikkat çekmektedir. Günümüze değin sözlü edebiyat aracılığıyla
taşınabilen halk söylencelerini ve masalları kalıcı hale getirebilmek amacıyla bunların
yazıya aktarılması çalışmaları sürmektedir. Çağdaş öykü ve romanları kendi anadilleriyle
yayımlamak amacıyla bir dizi faaliyet gerçekleştiren Kürtler, her biri STÖ olarak
çalışan kültür-sanat merkezleri aracılığıyla Kürt dili ve edebiyatının çağdaş örneklerini
vermeye, kendi dilleriyle tiyatro ve müzik yapıtları üretmeye başladı ve Kürt
yazarlar öykü, şiir ve roman alanında önemli mesafeler katetti.
Çıra Kültür Sanat Merkezi, Kürt dili ve edebiyatıyla ilgili akademik nitelik taşıyacak
araştırmalar yapmak amacıyla kurulmuş, yönetim kurulunun yetkileri komisyonlar
aracılığıyla paylaşılmıştır.
Kültürel kimlik eksenli çalışmaların bir başka örneğini Kafkas kökenli halkların Kafkas
Dernekleri Federasyonu çatısı altında yürüttüğü faaliyetlerde görüyoruz. Türkiye’de
Çerkeslerin ortak kültürel sorunlarını gündeme taşımak, savunmak amacıyla 2003’te
kurulan Kafkas Dernekleri Federasyonu, üç temel amaç etrafında faaliyetler gerçekleştirmiştir:
Kafkasya (anavatan) ile ilişkiler, uluslararası STÖ’lerle ilişkiler, ve kültürsanat
faaliyetlerinin sistematik bir şekilde sürdürülmesi.
Çerkeslerin öncelikli talebi kimliklerinin tanınması, ikincisi dillerini ve kültürel özelliklerini
korumaktır. Bu konuda Çerkesler, “Ulusların dilleri giysiye benzer, giysiyi
çıkardığınızda herkes birbirine benzer,” demektedirler. Federasyon bünyesinde anadili
yaygınlaştırmak için çalışmalar sürdürülüyor. Federasyon, kuruluş amacını gerçek-
285