Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

2.4 Sorun Tanımı Ve Faaliyet Alanları
Çevre ve doğanın korunması alanında aktif olan tüm sivil oluşumları kapsamamakla
beraber, bu alandaki STÖ’leri çalışma alanları ve yapılanmalar açısından birkaç ana
gruba ayırmak mümkündür.
2.4.1. Bazı STÖ’ler özel bir konuyla ilgilenmeyi, o konuyla ilgili amatör ve uzmanları
bir araya getirerek uzmanlık üretmeyi; sorun alanlarına dair politikalar geliştirmeyi
ve savunuculuk faaliyetleri yapmayı varoluş gerekçeleri olarak belirlemiştir. Bu örgütlerde
kitleselleşme temel öncelikler arasında değildir. Üyeler bu alanla ilgilenen
kişilerden oluşur, akademi ile yakın ilişkileri/işbirlikleri vardır. Bununla birlikte akademi,
bu gibi kuruluşlara kimi zaman, “akademinin işlerini yapmaya çalışıyorlar”
diye özetlenebilecek eleştiriler yöneltmektedir. Ancak genel kanı, söz konusu STÖ’lerin
Türkiye’de doğal kaynaklara dair veri sağlanması, izleme yapılması ve uluslararası
işbirliklerinin oluşturulmasında devletin ve akademinin yapamadığı kadar ciddi
işleri başarmış olduklarıdır. Kuş araştırmaları, sualtı araştırmaları, Akdeniz foku,
deniz kaplumbağaları, kıyı alanları gibi özel alanlarda envanterlerin büyük bölümü
STÖ’ler tarafından hazırlanmıştır. Bu alanlardaki sorunlar yine STÖ’ler tarafından
gündeme getirilmiş ve koruma önlemleri geliştirilmesine dair girişimler yapılmıştır.
Van Gölü’nde yaşayan ve tükenmek üzere olan endemik İnci Kefali popülasyonunun
artması; Akdeniz Foku’nun koruma altına alınması ve tüm Ege sahillerinde bilinir/
sevilir olması; kaplumbağa yumurtlama alanlarının koruma statülerine kavuşmaları;
Türkiye’nin Önemli Kuş Alanları, Önemli Bitki Alanları, Önemli Doğal Alanları envanterlerinin
uluslararası ölçekte kabul edilmiş kriterlere göre hazırlanması bu STÖ’lerin
gayretleriyle elde edilen başarılardır.
2.4.2 Bir diğer kategori, belirli bir yerel çevre sorunu çerçevesinde ortaya çıkan vatandaş
hareketleri biçiminde tanımlanabilir. Bergama ve Manisa köylü hareketleri
tipik örneklerdir. Bu alanda verilebilecek bir diğer örnek Ilısu Barajı’nın sonuçlarına
yönelik kampanyalar düzenlemek için yerelde kurulmuş ve zaman içinde kurumsal
kimlik kazanmış Hasankeyf hareketidir. Bu gibi girişimlerin ortak özelliği genel kamuoyunu
hedef kitle olarak belirlemeleri ve kampanya odaklı çalışıyor olmalarıdır.
Tüm eylemlerde toplumun dikkatini çekebilecek yeni taktikler kullanmaya özen gösterilmektedir.
2.4.3 Yine yerelde ele alınabilecek bir diğer grup, belirli bir bölgede yerel çevre sorunlarına
müdahale etmeyi ve çözüm üretmeyi, çevreye dair duyarlılığın ve bilinç düzeyi-
83