Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

“Kitle örgütü” olmaktan imtina eden İHG’nin üyelik yapısı da bununla uyum içinde.
Nisan 2007 itibariyle 25 civarında üyesi olan İHG’nin yönetim kurulu beş kişiden
oluşuyor. Üç kişilik de denetleme kurulu var. İHG yönetimi, üye sayısının azlığından
dolayı, üyelere ulaşma konusunda problem yaşamıyor. Çoğunlukla e-posta aracılığıyla,
derneğin projeleri konusunda üyelerin görüşleri alınıyor. Ayrıca yönetim kurulunun
yaptığı tüm faaliyetler, harcamalar raporlar halinde üyelere bildiriliyor. Koordinatörlük
sistemiyle yürütülen faaliyetlerde, proje koordinatörlerinin inisiyatifi esas alınıyor
ve yönetim, koordinatörlerin kararlarına karışmamaya özen gösteriyor. Cengiz, kalabalık
bir üye yapısına sahip olmak istemediklerini ve ihtiyaca bağlı bir üye politikası
güttüklerini ve üyelerin aktif katılımını sağlamaya çalıştıklarını söylüyor.
Şu sıralar öğretmen ve avukatlara yönelik insan hakları eğitimi veren İHG’nin başkanı
Orhan Kemal Cengiz, derneklerinin amaçlarını şu sözlerle aktarıyor: “Biz uzun
yıllardır Türkiye’de yeni bir şeyler yapalım diyoruz. Bir uzmanlık alanına ihtiyaç var.
Belirli konulara eğilip çok kapsamlı raporlar hazırlayan, çok profesyonelce lobi faaliyeti
yürütecek yapılara ihtiyaç var. Biz bu amaçla, bölgesel düzeyde bir insan hakları
hareketi olmak için kurulmuş bulunuyoruz.”
Orhan Kemal Cengiz, derneklerinin faaliyetlerine ve esas olarak “işkenceyi haritalama” ve
öğretmenlere yönelik insan hakları eğitimi projelerine dair şu değerlendirmede bulunuyor:
Öğretmenlerin, öğrencilere insan haklarını aktarmalarını sağlamaya çalışıyoruz. Daha çok
oyunlara dayanan, değişik yöntemlere başvuruyoruz. Çalışmayı da öğretmen sendikalarıyla
birlikte yürüttük. Öğretmenler mevcut müfredatın dışına çıkamıyorlar, ama aynı müfredatı
başka bir yöntemle aktarmaları, başka bir bakış açısı kazanmaları mümkün. Üç yüz civarında
öğretmene bu eğitimi verdik. Diğer yandan, Helsinki Yurttaşlar Derneği’yle beraber “işkencenin
haritalanması” diye bir çalışma yapıyoruz. Türkiye’de mağdur ve failden hareketle,
işkence yapan ve yapılanın ilişkide bulunduğu bütün kurum ve kişilerin haritasını çıkartmaya
çalışıyoruz. Bu sadece Türkiye için değil, dünya için de yeni bir konsept. Daha önce sadece
bir tane Güney Amerika ülkesinde yapılmış bu çalışma. İnternet üzerinden oluşturulacak
olan bu harita kabaca şöyle anlatılabilir: İşkence mağduru ve fail var. Bilgisayarınızda faile
tıkladığınızda, karakol göreceksiniz. O karakola tıkladığınızda, karakoldaki iç ilişkiler ortaya
çıkacak. Bununla da biz, işkencenin hangi ilişkiler ağı içinde gerçekleştiğini daha yalın
biçimde anlayabileceğiz. Ama esas olarak, işkenceyi önlemeye yönelik çalışma yürütenler,
bu harita sayesinde müdahale alanlarını çok somut bir şekilde görebilecekler. Bu da AB’nin
desteklediği bir proje… Türkiye’de sürekli belli konular popülerleştirilir. Örneğin Türk Ceza
Kanunu’ndaki 301. madde. Halbuki biz TCK’yı incelediğimizde, 301 gibi kırka yakın madde
bulduk. Bunun üzerine Türkiye’nin dört bir yanına, İzmir, Ankara, İstanbul, Diyarbakır’a
gittik. Entelektüel, hukukçu ve akademisyenleri topladık, tartıştırdık bu konuyu. Çalışmanın
sonucunda da TCK’da ifade hürriyetini engelleyen kırk tane madde saptadık. Bununla ilgili
bir rapor hazırlayıp her tarafa dağıttık…
57