03.06.2013 Views

arqiteqturis konservaciis istoria Yuka Yokileto - Ancient Georgia

arqiteqturis konservaciis istoria Yuka Yokileto - Ancient Georgia

arqiteqturis konservaciis istoria Yuka Yokileto - Ancient Georgia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

8.1 alois rigli da “Denkmalkultus”<br />

(ZeglTa Tayvaneba)<br />

1856 wlidan mokidebuli avstriis centraluri<br />

komisia Tavisi saqmi a nobis<br />

Sedegebs regularul bYuletenSi aqvey<br />

nebda. 246 1902 wlis ianvarSi mis redaqtorad,<br />

vilhelm kubiCekTan erTad, alois<br />

rigli (1857-1905 ww.) da i niSna. 1903<br />

wels rigls SesTavazes, gamxdariyo centraluri<br />

komisiis wevri da imave wels<br />

igi mTavar mcvelad dainiSna. igi swavlobda<br />

iuris prudencias, filosofias,<br />

<strong>istoria</strong>s da xelovnebis <strong>istoria</strong>s da<br />

ganaTle ba romSi daasrula. 1886 wels<br />

igi xelovnebisa da mrewvelobis avstriis<br />

muzeumSi miiRes, Semdeg universitetis<br />

leqtori gaxda, xolo 1897 wels _<br />

xelovnebis istoriis profesori. misi<br />

Sromebi gansakuTre buli obieqti vizmiT<br />

gamoirCeoda da Tumca igi mxolod<br />

48 wlisa gardaicvala, man xe lovnebis<br />

<strong>istoria</strong>Si mniSvne lovani wvlili Seitana.<br />

man warmoaCina evro pu li da aziuri<br />

civilizaciebis saerTo niadagi da<br />

aRmo savluri xelov nebis istoriis kvlevas<br />

axleburi safuZveli gauCina (riegl,<br />

1891). `Die Stilfragen”-Si (stilis sakiTxebi),<br />

man warmoaCina elinuri, elinisturi,<br />

ro ma u li da aRmosavluri ornamentis<br />

umTavresi motivebis ganviTarebis<br />

is toriuli uwyvetoba (riegl, 1893; olin,<br />

1992). kulturuli mem kvidreobis konser<br />

vaciis samsaxur Si misi xanmokle, magram<br />

intensiuri moRvaweoba moi cavda<br />

mudmiv mogzau robas avstro-ungreTis<br />

imperiis _ avstri is, tiro lis, dalmaciis<br />

da bohemiis _ sxvadasxva nawilebSi.<br />

igi regula rulad aqveynebda centraluri<br />

komisiis muSaobis angariSebs<br />

da memkvid re o bis Rirebu le baTa da<br />

restavraciis Teoriis pirveli sistematiuri<br />

analizic dawera (riegl, 1903;<br />

246 mittheilungen der Kaisel. Königl. Central-Commission<br />

zur Erforschung und Erhaltung der Baudenkmale,<br />

i Bd., wien, 1856<br />

principebi da koncefciebi 265<br />

Bacher, 1995; scarrocchia, 1995).<br />

riglis nafiqris erT-erTi sakvan-<br />

Zo Tema Kunstwollen-ia, romlis Tar gmna<br />

`formis neba~-d an `saxelovno neba~-d<br />

bolomde ver asaxavs am sity vis sazriss<br />

(holly, 1984:74), Tumca igi ramdenadme<br />

Tanxvdenilia nicSes `Za la uf lebis nebas.~<br />

germanuli sityvis “wollen” mniSvneloba<br />

xelovnebasTan mi marTebiT, Sei-<br />

Zleba gagebu li iyos, rogorc `tendencia<br />

xelovnebisken.~ doq torma gertrud<br />

tripma, avstri is Bundesdenkmalamt-is<br />

yofilma direq tor ma ganmarta misi<br />

mniSv ne loba anri bergsonis koncepciiT<br />

“élan vital”-is (`sasicocxlo mamoZravebeli<br />

Zala~ an `sasicocxlo impulsi~)<br />

cnebiT. Ta vad rigli ki amtkicebs, rom<br />

igi pirveli iyo, vinc moifiqra `xelovnebis<br />

Teleologiuri koncefcia~<br />

(e.i. misi saboloo mizezebis gansazRvra<br />

moax di na) da romelmac dainaxa xelovnebis<br />

nimuSi, rogorc `nayofi garkveu li<br />

mizandasaxuli Kunstwollen-isa, rome lic<br />

xmarebasTan, masalasTan da teqnikasTan<br />

urTierTWidilis Sedegad aRmocendeba~<br />

(Gebrauchszweck, Rohstoff, Technik), e.i. im<br />

sam faqtorTan, rac zemperis xelovnebis<br />

TeoriaSi iqna win wa moweuli (riegl,<br />

1927:9). amdenad, rigli gansakuTrebul<br />

mniSvnelobas ani Webs mxatvris SemoqmedebiT<br />

azrovnebas funqcionalur,<br />

konkretul da te q nikur mosazrebebTan<br />

mimarTebiT (olin, 1992:72; riegl, 1927:9).<br />

Kunstwollen (an künstlerisches Wollen) pirvelad<br />

`Stilfragen”-Si gamoCnda, xolo Semdgom<br />

`Spätrö mi sche Kunstindustrie”-Si iqna<br />

gansazRvruli. misdevda ra istoriulobis<br />

Ta na med rove koncef cias, rigli<br />

xedavs yovel calkeul periodsa da<br />

kul turas TavTavianTi pirobebiTa da<br />

moTxov nebiTurT, romelTa wiaR gamoikve<br />

Teboda mxatvruli nawarmis xasiaTi<br />

da romelnic xelovnebis isto ri kosma<br />

aucileblad unda icodes, raTa epoqis<br />

mxatvruli Rirebulebebi gan sazRvros.<br />

Tavis kvlevaSi man aCvena, rom gvianro-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!