03.06.2013 Views

arqiteqturis konservaciis istoria Yuka Yokileto - Ancient Georgia

arqiteqturis konservaciis istoria Yuka Yokileto - Ancient Georgia

arqiteqturis konservaciis istoria Yuka Yokileto - Ancient Georgia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

afaeli da miqelanjelo _ did Za li sxmevas<br />

axmardnen maTTvis ufro sasikeTo<br />

midgomis gasavrceleblad.<br />

2.3. adrindeli saqmianoba da dacva<br />

romSi<br />

rogorc ufro adre petrarka, XV saukunis<br />

humanistebi kicxavdnen Zeglebisa<br />

da antikuri xelovnebis nawarmoebebis<br />

gamnadgurebelT; isi ni Ciodnen antikuri<br />

qandakebebis mocilebas, esao da<br />

es cruRvTaebaTa ga mosaxulebebiao<br />

da papebs adanaSaulebdnen, rom isini<br />

arafers Rone ben am memkvidreobis dasacavad<br />

(Gordan and Goodhart, 1974). marTalia,<br />

gaica mTeli rigi gankargulebebisa<br />

antikuri Zeglebis da Zveli eklesiebis-<br />

Tvis mofrTxilebis Taobaze da mainc,<br />

didi dro gavida, vidre moxerx deboda<br />

qmediTi dacviTi zomebis gatareba. papma<br />

martin V-m, Tavis ka riT urT romSi<br />

damkvidrebisTanave, gaiazra `restauratio<br />

et reformatio~-s saWi ro eba. amitomac, 1425<br />

wlis 30 marts man gamosca bula `Etsi in<br />

cunctarum orbis~, romlis ZaliT SemoRebul<br />

iqna `magistri viarum~-is samsaxuri,<br />

rome l sac quCebis, xidebis, karibWeebis,<br />

zRudeebis, garkveul zomaze ki, ase ve<br />

Senobebis movla da SekeTeba evaleboda.<br />

es uwyeba kidev erTxel mo m devno papebmac<br />

daamtkices, evgeni IV-m (1431-47 ww.)<br />

kolizeumis dacva brZa na, Tumca Tavad<br />

mas qvis samtexlod iyenebda. humanistma<br />

papma pius II (1405-64 ww.), romelmac<br />

pirvelma 1462 wlis 28 aprils sagangebod<br />

an ti ku ri naSTebis dacvis gamo gamosca<br />

bula `Cum alman nostram urbem~, alma qala<br />

qis Rirsebisa da brwyinvalebis SesanarCuneblad,<br />

xazgasmiT aR niS na saeklesio<br />

nagebobebis, aseve wmindanTa saflavebisa<br />

da reliq vi e bis momcveli Zveli<br />

Senobebis movlisa da dacvis aucilebloba.<br />

kon serva cia aq qristianobasaa<br />

SekavSirebuli, ukanasknelia dasacavad<br />

siZveleTa xelaxali aRmoCena 49<br />

ga da mwy ve ti sabuTi. bula, rogorc Cans,<br />

qalaqis xelisuflebisa da ro mis mo qala<br />

qeebis moTxovnas moyva, magram paps<br />

ar Seswevda misi gatare bis Zala.<br />

im dros SekeTeba-gaumjobesebis<br />

samuSaoebi umravlesad imxanad ga mo -<br />

yenebul nagebobebs Seexeboda _ eklesiebs,<br />

xidebs, akvedukebs, su lac adrianes<br />

mavzoleums, romelic papebis sayofelad<br />

gamoiyeneboda. Tu gind marTalic iyos<br />

vazari, rodesac pap pavle II-s adanaSaulebs<br />

an tikuri nagebobebidan, kerZod,<br />

kolizeumidan, wamoRebul qvebs saSen masalad<br />

xmarobs da amiT mis Semdgom ngrevas<br />

iwvevso (vasari, 1973, 472), papebisa Tu<br />

qalaqis moxeleebma (Conservatorii) antikuri<br />

Zeglebis mcire SekeTeba Ta mTeli<br />

rigi Caatares. gvaqvs cnobebi 1466 wels<br />

florencieli xuro ebis mier titusis<br />

TaRis, aseve septimius severusis TaRis<br />

ramdenime qan dake bi sa da arqiteqturuli<br />

elementebis SekeTebis Sesaxeb. siqste IV-m<br />

(1471-84 ww.), `restaurator urbis~ gaumjobesebuli<br />

ganweseba SeimuSava romis zrdi -<br />

sa da brwyinvalebis gamo da qalaqs mniSvnelovani<br />

kvalic daamC nia. misi samSeneblo<br />

saqmianoba antikuri romauli xidis<br />

adgi las `si qs tes xidis~ axlad agebasa da<br />

axali saavadmyofos aSenebas moicavs. Tum<br />

ca misi saqmianoba ufro ganaxlebas gulisxmobda,<br />

vidre konserva ci as, mas mravali<br />

sasaxlisa da religiuri nagebobis<br />

SekeTeba-rekonst ru q ciac miekuTvneba.<br />

miuxedaobisa da vandalizmis problema<br />

masac da xv da da man 1474 wels gamosca<br />

bula `Quam provida~ Zveli saeklesio nage<br />

bo bebis dangreva-dazianebis, an maTi<br />

nawilebis mongrevis Taobaze. es brZaneba<br />

Semdgom Yulius II-m (1503-13 ww.) daamtkica<br />

da mas XIX saukune Sic moixmardnen<br />

xolme (mag., 1802 w.).<br />

XV saukuneSi papebis roms dabrunebis<br />

Jams, bizantiis imperia os manebTan<br />

gardamwyvet brZolas awarmoebda,<br />

rac 1453 wels konstantino po lis<br />

alyiTa da dacemiT dasrulda. amitomaa

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!