03.06.2013 Views

arqiteqturis konservaciis istoria Yuka Yokileto - Ancient Georgia

arqiteqturis konservaciis istoria Yuka Yokileto - Ancient Georgia

arqiteqturis konservaciis istoria Yuka Yokileto - Ancient Georgia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

3<br />

ganmanaTleblobis xana<br />

ganmanaTleblobisa Tu gonebis xana<br />

kulturuli memkvidreobis konser vaciis<br />

<strong>istoria</strong>Si imdenadaa mniSvnelovani,<br />

ramdenadac man Semoi ta na kulturuli<br />

paradigmebi da Camoayaliba koncefciebi,<br />

romlebmac di di wrmatebiT<br />

daafuZnes Tanamedrove <strong>konservaciis</strong><br />

moZraoba. aleqsan der gotlib baumgartenma<br />

(1714-62 ww.) germanul filosofiaSi<br />

`esTe ti kis~ disciplina da sityva<br />

Semoitana, gavlena lesingis, kantisa da<br />

hegelis ideebze moaxdina. kidev ufro<br />

fuZemdebeli ram istoriis axa li koncef<br />

cia iyo, rogorc pirvel TavSi vnaxeT,<br />

romelic italiaSi vi kom, ger maniaSi ki<br />

herderma waswia win. misve ganviTarebaSi<br />

wvlili vinkelman mac Seitana antikuri<br />

xelovnebis nawarmoebTa, nivTTa da Zegl<br />

Ta kri tikuli garCeviT, riTac man<br />

safuZveli Cauyara Tanamedrove arqeolo<br />

gias, Tanamedrove xelovnebis <strong>istoria</strong>s<br />

da faqtebis dednebis moSvelie<br />

biT verifakaciis meTods. Sedegad, is<br />

asxvavebda dedansa da asls, es ki fuZemdebluri<br />

aRmoCnda mogviano sarestavracio<br />

politi kis Tvis. mxa tvrobis dargSi<br />

msgavsi midgoma belorim SeimuSava. Semd<br />

gom, am xana Sive aRmocenda koncefciebi<br />

`patinisa~ da `ferwerulis~ an `cxovelxa<br />

tu lis~ (pittoresque) _ pirvelad<br />

fer werasTan mimarTebiT xmare bu li,<br />

mo g vianebiT ki antikur nangrevebsa da<br />

Sua saukunovan eklesiebze gavrco bili.<br />

am xanisTvis niSneulia daintereseba<br />

antikuri siZve leebis siste ma tu ri arqeologiuri<br />

Seswavlisa jer italiasa da<br />

xmelTaSuazRvi s pireTSi, mogvianebiT ki<br />

dedamiwis sxva kuTxeebis mo na xuleba-<br />

mogzau robisadmi (tours). mizani saganTa<br />

warmoSobis gageba, qvey nierebis gamokvleva,<br />

yvelafris kritikulad ganxilva<br />

iyo; adamianma sa kuTari Tavis ndoba<br />

SeiZina da surda misi codna sabuTiani da<br />

organi zebuli yofi li yo. d’alamberisa<br />

da didros `Encyclopédie~ (1751-77 ww.)<br />

ganmanaTleblu ri suliskveTebis gamoxa<br />

tuleba iyo. biblioTekebi, wina mo rbed<br />

sauku ne Si statusis niSani, farTo<br />

sazogadoebisTvis ufro mi sa wvdomi<br />

gaxda. gaumjobesda beWdvis xarisxi da<br />

sagamomcemlo moRva weobac friad gavr<br />

celda. antikuri siZveleebis dokumentacia<br />

didron tomebad qveynde boda.<br />

1696-1701 wlebSi lorenc begerma<br />

prusiis koleq ciebis samTaviani SerCeviTi<br />

katalogi gamoaqveyna. Tanadroulad<br />

lei den Si ori didtania ni `thesauri~<br />

gamoqveynda _ erTi, iakob gronoviusisa,<br />

berZnul siZveleeb ze, meore, iohan<br />

georg greviusisa _ romanulis.<br />

1719 wels benediqtel ma berma bernar<br />

de monfokom gamoaqveyna `l’antiquité expliquée<br />

et repre sen tée en figures~ (siZveleni,<br />

gamosaxulebebiT axsnili da warmodgenili),<br />

40 tomisa da 40 000 suraTis Semcveli.<br />

xelaxla daibeW da <strong>arqiteqturis</strong><br />

Se saxeb adrindeli Txzulebebi; vitruviusi,<br />

paladio, skamoci da vi nYo la<br />

saswavlod aucilebeli wignebi xdeba.<br />

1721 wels avstrielma ar qi teqtorma<br />

bernhard fiSer fon erlaxma gamosca<br />

arqi teq turis dasu ra Tebuli <strong>istoria</strong><br />

`Entwurf einer historischen architektur~ (istori<br />

u li arqi teq turis monaxazi). wignis<br />

TavSi qveynierebis Svidi saocre baa, Semdgom<br />

ki sxvadasxva qveynebis _ egvipte,<br />

69

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!