Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 4e TRIMESTER 2006
In een vorig verslag waren we tot het besluit gekomen dat de sociale partners de
voorbije twee decennia hun verantwoordelijkheid hebben opgenomen in de
financiering van de sociale zekerheid door aan de bijdragen relatief meer belang te
hechten, nu ze werden geconfronteerd met een nominale stagnatie van de staatsbijdragen
gedurende 20 jaar. Bijgevolg kende de overheidsfinanciering een relatieve
daling van 35% tot 11%. Zo ziet de situatie er voor de loontrekkende werknemers
uit. Voor zelfstandigen bedraagt de overheidssubsidiëring nog steeds 27%, hoewel
dit als een % van het macro-economische inkomen van deze categorie lager ligt (zie
NAR, p. 13 en NBB). De stabilisatie van de staatstussenkomst is uiteraard een kwestie
van bewoordingen. In de jaren tachtig werd de zogenaamde “alternatieve
financiering” van de sociale zekerheid ingevoerd, wat inhield dat meer gebruik
werd gemaakt van loonmatiging om een bijkomende werkgeversbijdrage en een
aandeel van zo’n 20% van belastingen op de toegevoegde waarde te financieren (6).
Sinds 2004 is de bijkomende overheidsfinanciering van ziekenhuisverblijven in deze
“alternatieve financiering” opgenomen, maar deze bestond uiteraard reeds vroeger
en werd toen gefinancierd met het budget van volksgezondheid. De alternatieve
financiering ligt nu hoger dan de andere overheidssubsidies, maar dit is uiteraard
een legalistisch of institutioneel standpunt: in werkelijkheid gaat het om een verschuiving
van “financiering door bijdragen” naar “financiering door algemene
belastingen”, die in mindere of meerdere mate voor een specifiek doel bestemd is.
In oktober 2005 aanvaardde de regering om 15% van de stijgende voorheffing op
kapitaalinkomsten te bestemmen voor de financiering van de sociale zekerheid.
FIGUUR 8: FINANCIERING VAN DE SOCIALE ZEKERHEID VAN LOONTREKKENDEN EN ZELF-
STANDIGEN 1980-2004 (IN MILJARD EURO)
60
50
Inclusief overheidsfinanciering
ziekenhuisverblijf
Overheidssubsidie
Alternatieve financiering
Bijdragen
40
30
20
10
0
1980 1985 1990 1995 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Bron: FOD Sociale Zekerheid, (2005), Vademecum van de financiële en statistische gegevens over de sociale
bescherming in België, FOD Sociale Zekerheid, Brussel.
598
(6) Dit % varieert: het bedroeg voor werknemers ongeveer 20,3% van de btw-inkomsten in 1999 en
23,5% in 2001. Zie Vademecum van de financiële en statistische gegevens over de sociale
bescherming in België 1999-2005, p. 101-103.