Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 4e TRIMESTER 2006
De kinderopvang werd verbeterd (decreet van augustus 2000), onder meer door de
professionalisering van de banen en de opvangvoorzieningen: door de status van
kinderverzorgster te hervormen, moet het werk worden verbeterd en moeten de
beroepsbekwaamheden ervan worden uitgebreid.
Maatregelen bevorderen de gezinskeuzes en het stopzetten of hervatten van de
beroepsactiviteit.
Sinds 2004 wil men met de uitkering voor kinderopvang (PAJE: Prestation d’Accueil
du Jeune Enfant) meer gezinnen voor hulp in aanmerking laten komen, vooral dan
gezinnen met een bescheiden inkomen die niet door de hoger genoemde maatregelen
zijn gedekt; verder moeten de ouders vrij het type van opvang kunnen kiezen,
met name door de bijdragevoet voor lage-inkomensgezinnen te verlagen wanneer zij
een kinderverzorgster of babysitter in dienst nemen; tot slot moet ook de keuze om
al dan niet te werken, vrij zijn.
Na verloop van tijd vervangt de PAJE een aantal vroegere uitkeringen. De PAJE
bestaat uit een uitkering op verschillende niveaus, waaronder twee aan voorwaarden
inzake het inkomen gebonden uitkeringen voor het levensonderhoud van
kinderen (een geboortepremie en een basisuitkering). Gezinnen kunnen twee uitkeringen
krijgen die niet aan voorwaarden inzake het inkomen gebonden zijn: een
daarvan is bedoeld voor ouders die tijdelijk hun beroepsactiviteit stopzetten om
voor de jonge kinderen te zorgen, de andere draagt bij in de kosten voor de opvang
van kinderen wier ouders werken.
In 2004 ontvingen bijna 400.000 gezinnen deze uitkering.
Verder was er de invoering van een aanwezigheidsuitkering voor ouders (om hen in
staat te stellen om minder te werken zodat ze voor een ernstig ziek, gehandicapt of
gewond kind kunnen zorgen) en een sinds 2002 zeer succesvol vaderschapsverlof
(60% van de vaders hebben er gebruik van gemaakt).
Veranderingen in de samenleving, vooral dan door de ontwikkeling van nieuwe
gezinsstructuren, doen tal van juridische vragen rijzen.
Het begrip onverbrekelijkheid is niet langer inherent aan het huwelijk, dan wel aan
de erkenning van het kind. Het ouderlijk gezag wordt niet langer door de samenleving,
maar door de positie van de ouder toegekend. Voortaan creëert het kind het gezin.
Bijgevolg werden de gezinsuitkeringen verlengd tot de leeftijd van 20 jaar om rekening
te houden met het feit dat jonge mensen die niet langer naar school gaan, het
ouderlijk huis op steeds hogere leeftijd verlaten; de gezinsaanvulling werd eveneens
uitgebreid om te compenseren voor de financiële last die jonge volwassenen betekenen
voor grote gezinnen met een laag of matig inkomen.
De wet van 4 maart 2002 beoogt de uitbreiding van het co-ouderschap en het recht
van het kind om door beide ouders te worden opgevoed. De wet standaardiseert de
omstandigheden waaronder het ouderlijk gezag wordt uitgeoefend, ongeacht de
huwelijkssituatie.
708