Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

DE STILLE NEERGANG VAN HET PENSIOENSTELSEL ...
– een daling van de statutaire tewerkstelling (in de lokale sector in België –10% in
10 jaar) (wat nog net niet een daling in absolute cijfers betekent maar wel in
percentage t.o.v. de contractuele tewerkstelling) kan op termijn leiden tot een
onderfinanciering;
– nog meer verontrustend is de leeftijdscurve van de statutairen die piekt
omstreeks 50 jaar zonder dat er nog langer in hun vervanging wordt voorzien;
– er is vanzelfsprekend de toename van de levensverwachting;
– daarbovenop vinden andere ontwikkelingen tegelijkertijd plaats: zo heeft de
politiehervorming in 2001 de gemeentelijke politie geïntegreerd met de federale
politie en hen ook in een eigen, afzonderlijk, pensioenfonds ondergebracht;
de gemeentepolitie was nochtans de méést statutaire personeelsgroep
in de lokale sector en hierdoor een belangrijke financieringscomponent; dit
heeft dus duidelijk gevolgen voor de pensioenfinanciering van de lokale sector;
– ook in de ziekenhuissector vindt soortgelijke evolutie plaats, waarvan de gevolgen
voor de pensioenfinanciering van de lokale sector nog spectaculairder
zullen zijn; door de vele fusies van privé- en openbare klinieken om te komen
tot meer leefbare eenheden, worden nieuwe privaatrechterlijke entiteiten
opgericht die niet alleen geen statutaire benoemingen meer verrichten, maar
die bovendien de pensioenlasten van het verleden achterlaten bij de publieke
instellingen (1);
– de solidariteit kan ten slotte worden uitgehold door ‘valsspelers’: zo kunnen
besturen die méér contractuelen in dienst nemen en bijgevolg minder vastbenoemden
– méér en minder, staat hier voor méér en minder dan de gemiddelde
waarden in de sector – hun eigen pensioenfactuur verminderen ten nadele van
collega’s; de eigen gepensioneerden worden dan in belangrijke mate betaald
door de andere besturen binnen het solidariteitsstelsel;
Eenzelfde afwenteling van lasten vindt plaats bij benoeming van contractuelen tot
vastbenoemden op het einde van hun loopbaan; de betrokkenen verwerven hierdoor
het recht op een ambtenarenpensioen voor hun hele overheidsloopbaan,
terwijl de pensioenbijdragen die voor hen de vorige jaren (de jaren als contractueel)
betaald werden, veel lager lagen dan de bijdragen van een statutair.
Men kan niet voldoende benadrukken dat pensioenstelsels en de financiering
ervan langetermijnaangelegenheden zijn. Niet-geregelde effecten van de fusie van
gemeenten in 1976 op de pensioenfinanciering van de lokale sector, laten zich
pas vandaag gevoelen. Wanneer men zou willen sleutelen aan de aard van tewerkstelling
en bijvoorbeeld niet langer personeelsleden statutair zou willen
aanstellen, dan zullen de huidige, pas benoemde, vastbenoemden nog circa 30
jaar in actieve dienst kunnen blijven en nadien nog eens aanspraak kunnen maken
op een gelijkaardige periode als gepensioneerde. Zelfs bij de opstart van een
nieuw personeelsstatuut zal dus het ‘oude’ systeem nog gedurende 60 jaar moeten
worden gefinancierd, zij het in afnemende mate.
(1) Zie voor een meer uitgebreidere bespreking J. Pacolet, C. Coudron, 2006.
627