Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

More documents

Recommendations

Info

DE STAAT VAN DE VERZORGINGSSTAAT IN DE EU ANNO 1992 EN TIEN JAAR LATER MET TIEN NIEUWE LIDSTATEN ... FIGUUR 7: UITGAVEN VOOR SOCIALE BESCHERMING, PRESTATIES IN NATURA EN IN GELD, ALS % VAN HET BBP, 2002 % van bbp 35 30 Prestaties in natura Prestaties in cash 25 20 15 10 5 0 de fr at nl be lu gr it pt es uk ie se dk fi pl hu cz sk ee lv lt si mt cy ch no is Centrale regio Middellanse Centrale regio Noordelijke Centraal-Europese Baltische Zuid-Oostelijke Zeelanden landen landen landen landen Bismarckgeoriënteerde landen Beveridgegeoriënteerde landen Nieuwe lidstaten Bron: ESPROSS (Eurostat). 8. DE ROBUUSTHEID VAN DE SOCIALE BESCHERMING In de naoorlogse periode werden de Europese verzorgingsstaten gecreëerd als een gezamenlijke ontwikkeling van “overleg” tussen de sociale partners, de werknemers en de werkgevers en de staat. De economische groei en de economische vooruitgang leken hand in hand te gaan. Hoewel de moderne verzorgingsstaten in tradities waren geworteld en waarden vooropstelden die verder reikten dan deze naoorlogse periode, vierden vele van deze moderne verzorgingsstaten een respectabele ouderdom. In de onderstaande figuur wordt aangetoond dat het (rekenkundige) gemiddelde niveau van de sociale uitgaven het voorbije decennium relatief stabiel was. Het daalde minder sterk in de Bismarckgeoriënteerde verzorgingsstaten en steeg zelfs in de Bismarckgeoriënteerde verzorgingsstaten aan de Middellandse Zee. Tegelijkertijd met de daling in de noordelijke landen stelden we in de oude lidstaten een zekere convergentie vast. In 1992 bedroeg het verschil in sociale uitgaven tussen de noordelijke en Middellandse Zeelanden meer dan 10% van het bbp. Dit verschil bedroeg in 2002 nog slechts 5%. Opmerkelijk is het feit dat er sinds 2000 in alle lidstaten opnieuw een stijging is in de sociale uitgaven als aandeel van het bbp. Wordt onze gestileerde voorstelling van het groeipad van sociale uitgaven werkelijkheid? 509
BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 4e TRIMESTER <strong>2006</strong> De convergentie naar de eenheidsmunt zou het niveau van sociale uitgaven wezenlijk hebben kunnen beïnvloeden. In figuur 9 en 10 vergelijken we het niveau van sociale bescherming in de Eurozone en in de 3 landen die op dat ogenblik nog niet bij de euro aansloten, namelijk Denemarken, het Verenigd Koninkrijk en Zweden. Gewogen met het relatieve belang van de economie van het land, zien we in figuur 10 dat er zelfs geen verschil is in het niveau van sociale bescherming en dat er ook qua evolutie geen verschil is. Alle EU-lidstaten hebben blijkbaar hun ontvangsten in de periode na 1992 verder laten stijgen, om tegen 1999 een budgettaire consolidatie te bereiken, terwijl de daling van de totale uitgaven vooral bleek in de drie lidstaten die niet tot de euro toetraden (Denemarken, Zweden en VK). De socialezekerheidsuitgaven bleven in de eurozone zelfs stijgen, terwijl ze in de andere 3 lidstaten begonnen te dalen (van den Noord, 2005, p. 618). Deze landen kwamen rond 2000 tot een begrotingsevenwicht, wat in de eurozone als geheel nooit het geval was. De opvallendste situatie deed zich in Zweden voor, waar de uitgaven voor sociale bescherming daalden van ongeveer 37% in 1992 tot 31% in 2000. Na de invoering van de eenheidsmunt kenden alle landen echter een daling van de inkomsten aan de ene kant en een stijging van de uitgaven aan de andere kant, waardoor het Stabiliteits- en groeipact op de helling kwam te staan. Dit zou er kunnen op wijzen dat een verdere samendrukking van de overheidsuitgaven niet houdbaar is. Dan blijven we uiteraard zitten met de vraag of dit wel houdbaar is met belastingverlagingen of een plafonnering van de belastingen. Van den Noord (2005) stelt dat een plafonnering van de belastingen, in een context van vergrijzing van de bevolking een punt van zorg moet zijn. De bijkomende kosten die de vergrijzing in Europa met zich meebrengt, worden berekend op zo’n 4% van het bbp, waar het verwachte belastingtekort zo’n 2,5% bedraagt (van den Noord, p. 622). Volgens van den Noord kan deze belastingskloof worden gedicht door minder rechten toe te kennen, door te snoeien in de uitgaven die geen verband houden met de vergrijzing, door te zorgen voor een grotere kostenefficiëntie en door overheidsprogramma’s in privéprogramma’s om te zetten. Vervroegde uittreding uitstellen zal de kloof zeker ook al dichten, terwijl belastingverhogingen tot vroegere niveaus ook niet mogen worden uitgesloten, temeer daar sommigen van oordeel zijn dat de verwachte demografische noden soms worden onderschat. Overheidsprogramma’s (bijvoorbeeld de eerstepijlerpensioenen) omzetten in privéprogramma’s (zoals de tweede en derde pijler) zal zelfs geen kostenverhogingen voorkomen, omdat ze ook verzekeringsbijdragen en fiscale uitgaven inhouden. Maar misschien overschatten ze de kosten wel, want tegen 2050 (tijdsperspectief van een aantal van deze projecties) kunnen de deelname aan de arbeidsmarkt en de pensioenleeftijd grondig veranderd zijn, geheel volgens de langere levensverwachting. Goudswaard (<strong>2006</strong>, p. 12) noemt belastingverlagingen en fiscale dumping als misschien wel de grootste bedreigingen voor de Europese verzorgingsstaat, terwijl blijven streven naar volledige werkgelegenheid en een groter nationaal bewustzijn van de bedreiging (in het nationale parlement, bij de sociale partners en in de academische wereld) de erosie van het niveau van sociale bescherming kan voorkomen. 510
Page 1 and 2: 4 4e trimester 2006 48e jaargang 4
Page 3 and 4: DE STAAT VAN DE VERZORGINGSSTAAT IN
Page 15 and 16: DEEL 1: DE EUROPESE VERZORGINGSSTAT
Page 17 and 18: BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE Z
Page 29: BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE Z
Page 81 and 82:
DE SOCIALE KWALITEIT VAN EUROPA BEH
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
BEHOUD VAN EEN SOCIAAL EUROPA DOOR
Page 89 and 90:
BEHOUD VAN EEN SOCIAAL EUROPA ... T
Page 91 and 92:
BEHOUD VAN EEN SOCIAAL EUROPA ... E
Page 93 and 94:
BEHOUD VAN EEN SOCIAAL EUROPA ... H
Page 95 and 96:
BEHOUD VAN EEN SOCIAAL EUROPA ... I
Page 97 and 98:
BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE Z
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
DEEL 2: HET FRAAIE GELAAT VAN DE BE
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
DE STILLE NEERGANG VAN HET PENSIOEN
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
Page 213 and 214:
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
DE STAAT VAN DE VERZORGINGSSTAAT IN
Page 233 and 234:
Page 235 and 236:
Page 237 and 238:
Page 239 and 240:
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
DE TOESTAND VAN DE VERZORGINGSSTAAT
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
ABSTRACTS ABSTRACTS “De staat van
Page 335 and 336:
ABSTRACTS dingscomponent als om job
Page 337 and 338:
ABSTRACTS “Maintaining a social E
Page 339 and 340:
ABSTRACTS financing base, while the
Page 341 and 342:
ABSTRACTS more competition and priv
Page 343 and 344:
ABSTRACTS “De staat van de verzor
Page 345 and 346:
ABSTRACTS “De verzorgingsstaat in
Page 347 and 348:
PRIJS Per nummer Voor België .....
show all

Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?