Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 4e TRIMESTER 2006
4. HERVORMINGSOPTIES VOOR LANGDURIGE ZORG (ZORGVERZEKERING)
Sinds mei 1994 bestaat er in Duitsland een verzekering voor langdurige zorg, die in
twee stappen werd verwezenlijkt (zie Eisen, 2002, pp. 290-294). Deze wet (gekend
onder de naam SGB = Sozialgesetzbuch XI of sociaal wetboek XI) heeft sindsdien
enkele kleine veranderingen ondergaan.
Ook hier heeft het parlement, in antwoord op de kritiek, enkele “kleine” hervormingen
doorgevoerd, maar de “structurele hervorming” staat nog steeds op de agenda:
Gesetz zur Qualitätssicherung und zur Stärkung des Verbraucherschutzes in der
Pflege (Pflege-Qualitätssicherungsgesetz – PQsG of Wet ter verzekering van de
kwaliteit van de langdurige zorg) van 2001;
Gesetz zur Ergänzung der Leistungen bei häuslicher Pflege von Pflegebedürftigen
mit erheblichem allgemeinem Betreuungsbedarf (Pflegeleistungs-Ergänzungsgesetz
– PflEG of Aanvullende wet zorgverzekering-gerechtigden) van 2001;
en verschillende beslissingen van de Federale rechtbank voor sociaal recht en de
beslissing van het Federaal Constitutioneel Hof (Bundesverfassungsgerichtsurteil
vom 3.4.2001/1BvR1629/94).
De ontwikkeling in feiten en cijfers, in het bijzonder wat de grenzen tussen de
sociale bijstand en de zorgverzekering betreft, wordt in tabel 8 geïllustreerd.
Ondanks deze hervormingen en wetten is de zorgverzekering (nog steeds)
gebaseerd op een zeer technische notie van de zorgverzekering en er zijn nog
steeds grote discrepanties tussen de doelstellingen van de zorgverzekeringhervorming
van 1995/96 en de resultaten.
Drie problemen kunnen worden geïdentificeerd:
ten eerste, de bedoeling van de zorgverzekering om de afhankelijkheid van langdurig
zorgbehoevenden van de sociale bijstand (SB) te verminderen of weg te
werken, werd slechts gedeeltelijk bereikt. Tabel 8 toont duidelijk de overgang van
SB naar zorgverzekering. Aangezien de prestaties vaststaan en worden betaald volgens
slechts drie graden van ernst en aangezien ze alleen betrekking hebben op zuivere
zorgkosten en niet op “hotelkosten” en investeringsuitgaven, daalt de reële
waarde van de uitkeringen. Dit betekent dan weer dat de persoon die zorg nodig
heeft, zijn/haar familie of de sociale bijstand het (stijgende) overblijvende gedeelte
dienen te betalen;
ten tweede, de definitie van de zorgverzekering is gebaseerd op een zeer enge
technische notie van zorg, die alleen betrekking heeft op basisactiviteiten en
activiteiten met hulpmiddelen in het dagelijks leven. Dit houdt in dat – ondanks de
Aanvullende wet zorgverzekeringgezinsuitkeringen (PflEG) – de situatie van personen
met een psychische aandoening en daardoor hogere noden aan zorg, nog steeds
niet is verbeterd;
732