Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

DE STAAT VAN DE VERZORGINGSSTAAT IN DE EU ANNO 1992 EN TIEN JAAR LATER MET TIEN NIEUWE LIDSTATEN ...
Maar ook binnen de nationale hervormingsplannen gaat achter de privatiseringsplannen
een streven naar meer concurrentie en efficiëntie schuil. Concurrentie was het
credo in het VK, met de creatie van quasimarkten om sociale zorg te verstrekken; in
Nederland en Denemarken werd vrije keuze het nieuwe credo. Maar tegelijkertijd is
er sprake van een zekere integratie of van “one stop shopping” (uniek
aanspreekpunt). Wellicht wordt dit ook in Slovenië ingevoerd. Een steeds grotere
concurrentie in de gezondheidszorgverstrekking leidde tot een grotere productiviteit,
betere resultaten, kortere wachtlijsten. De gezondheidszorg was met andere woorden,
zoals Howard Glennerster aantoonde, “beter in form”, maar volledig in strijd met
degenen die twijfels hebben aangaande de voordelen van privatisering (A.M. Pollock,
2004). In Portugal bijvoorbeeld wordt verwacht dat het gezondheidszorgstelsel beter
zal presteren wanneer de ziekenhuizen in privébezit zijn en niet langer in handen zijn
van de staat; via privaat-publiek partnership worden ziekenhuizen gebouwd, zoals in
het Verenigd Koninkrijk. Ook Vlaanderen overweegt sterk om deze richting uit te
gaan. In Slovenië werd een betere staatsadministratie verwacht.
In de gezondheidszorg kan de financiering, de verzekering of de verstrekking worden
geprivatiseerd. Al deze aspecten waren de voorbije vijf jaar in heel wat lidstaten
waar te nemen.
Nadat in Nederland de volledige bevolking in één eerste pijler voor ziekteverzekering
was heringeschakeld, werd het volledige stelsel geprivatiseerd door de
ziekteverzekeraars vanaf 2006 toe te staan om voor hun eigen klanten te vechten
voor de verplichte ziekteverzekering, waarbij de instellingen met elkaar wedijveren
bij het aanbieden van de verzekering, maar ook door meer onderhandelingen en
door concurrentie op de markt te lanceren voor het verstrekken van gezondheidszorg.
Tegelijkertijd wordt het risico aangehaald dat een aanzienlijk deel van de
bevolking niet langer voor gezondheidszorg verzekerd zou zijn.
De privé-uitgaven in de gezondheidszorg stegen aanzienlijk in Spanje en bij de pensioenen
lijken vooral de individuele pensioenregelingen een succes te zijn.
In het VK werd het onderwijs geprivatiseerd en de hogere studies worden nu gefinancierd
door aanzienlijke inschrijvingsgelden en leningen. In Nederland wordt de
beperking van de investeringen in onderwijs vermeld en gevreesd en ook in België
wordt die vrees geuit.
De privatisering schijnt geen grenzen te kennen. In België zijn we bang dat de keuze
voor een tweede pijler voor pensioenen naar de gezondheidszorg wordt uitgebreid.
In Denemarken bijvoorbeeld is dat reeds het geval en worden aanvullende stelsels
en privéstelsels voorgesteld voor pensioenen, maar ook voor werkloosheid en
gezondheidszorg. In Nederland werd de verantwoordelijkheid naar de werkgevers
doorgeschoven en zij moesten zelf privé een invaliditeitsverzekering afsluiten. Polen
noemt de privésector als belangrijke pijler. In Hongarije werd de invoering van een
527