Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

DE VERZORGINGSSTAAT IN SPANJE TUSSEN 1998 EN 2003
van de betaalbaarheid van het overheidspensioenstelsel zijn: de bekrachtiging van
het kapitalisatiebeginsel, de bekostiging van een reservefonds voor sociale zekerheid,
flexibele pensionering en de hervorming van sommige stelsels, zoals het
stelsel dat op zelfstandigen van toepassing is. De opsplitsing van de financieringsbronnen
– met of zonder bijdragen – werd echter nog niet doorgevoerd en er moet
nog heel wat worden gerealiseerd wil men de sociale bijdragen op de werkelijke
lonen afstemmen. De plannen voor 2005 inzake het pensioenstelsel voorspellen de
betaalbaarheid ervan tot de periode van 2015-2020. Naar verwachting zullen er
vanaf dat ogenblik in het socialezekerheidsstelsel tekorten ontstaan. De sociale
dialoog tussen de regering, de vakbonden en de werkgeversorganisaties zal tot
nieuwe hervormingen moeten leiden, teneinde de werkelijke impact van de vergrijzing
van de bevolking vanaf het jaar 2020 aan te pakken (Esping-Andersenn Duncan,
Hemerick, Miles, 2002).
Het Spaanse gezondheidszorgstelsel had te kampen met stijgende uitgaven ten
gevolge van een steeds maar groeiende bevolking, de impact van de vergrijzing, het
grotere volume en de betere kwaliteit van de diensten sinds 2002 en de kosten van
nieuwe technologieën met professioneel personeel dat vergelijkbaar is met dat van
vier jaar geleden; bovendien waren er onvoldoende investeringen. Daardoor verschilde
het Spaanse gezondheidszorgniveau van dat van de omliggende landen,
gezien het Spaanse niveau van de economische ontwikkeling. Het financieringstekort
in de gezondheidszorg is het symptoom en niet de oorzaak van de problemen in
een systeem dat een succes is wat de dekking en in zekere mate ook de kwaliteit
betreft, maar dat tekortschiet inzake organisatorische en financiële bekwaamheid
om het territoriale evenwicht te herstellen, sociale ongelijkheden aan te pakken en
nieuwe uitdagingen aan te gaan op het vlak van zorg voor zorgbehoevenden en
voor chronisch zieken. Volgens 49% van de Spaanse burgers is het gezondheidszorgsysteem
de dienst die het betalen van belastingen het meest rechtvaardigt, die
het meest noodzakelijk is en het best wordt beheerd, ondanks de kritiek op de
wachtlijsten en het gebrek aan informatie aan patiënten. Dat verklaart waarom het
percentage Spanjaarden dat van het gezondheidszorgstelsel van de overheid gebruik
maakte, daalde van 90% in 1995 tot 83% in 2004.
Spanje, traditiegetrouw een emigratieland, is nu een immigratieland geworden en
dat in een periode van iets meer dan één decennium. De arbeidsmarkten voor immigranten
(bouw, hotel- en restaurantwezen, huishouddiensten, landbouw) vervangen
de nood aan arbeidskrachten van de Spaanse economie niet, maar vullen deze aan.
Het overheidsbeleid in deze sector schommelt tussen de tenuitvoerlegging van
beleidsinitiatieven ter controle van de instroom en van socialebeleidsinitiatieven
voor sociale integratie en regularisering van beroepssituaties; gratis gezondheidszorg
en integratie op school zijn twee van de pijlers waarop het integratiebeleid is
gebaseerd. Steeds meer immigranten zijn geneigd om te blijven en daarom krijgen
de socialebeleidsinitiatieven voor deze groep (meer dan 8% van de bevolking van
Spanje) een steeds grotere politieke en economische betekenis. Door hun bijdrage
tot de verjonging van de Spaanse bevolking en tot de financiering van de socialezeker-
793