Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 4e TRIMESTER 2006
werken, en de voornaamste inspanningen waren erop gericht, de productie van
overheidsactiviteiten en niet de financiering van overheidsactiviteiten te privatiseren.
Tijdens de regeerperiode van de sociaaldemocratische/sociaalliberale regering
(1993-2001) stond privatisering niet echt boven aan de agenda. De standpunten
waren, althans op centraal niveau, in nog sterkere mate vóór privatisering van de
maatschappelijke dienstverlening. Dit standpunt oogstte ook bij de sociaaldemocratische
partij steeds meer bijval. Privatiseringsinitiatieven vielen voornamelijk buiten
de sociale sector en de gezondheidssector: privatisering of verkoop sloeg op overheidsbedrijven
die zich met communicatie, vervoer, betaalsystemen of levensverzekeringen
bezighielden. Er werden echter enkele schuchtere stappen gezet in
de richting van privatisering van de maatschappelijke dienstverlening en de gezondheidszorg.
Met de terugkeer van de conservatief-liberale regering in 2001 werd voor de
maatschappelijke dienstverlening en de gezondheidszorg van de overheid opnieuw
een privatiserings- en concurrentiebeleid ingevoerd. Een beginsel van vrije keuze
tussen verschillende openbare en privéoplossingen in tal van dienstverleningsgebieden
vormde een hoeksteen in het overeengekomen beleid (Regeringen, 2001).
Later werden de argumenten voor deze “vrije keuze” in een publicatie van de
regering als volgt geformuleerd (Regeringen, 2004b):
vrije keuze doet de zelfbeschikking van de burger toenemen;
vrije keuze schept verscheidenheid en flexibiliteit in de dienstverlening;
vrije keuze kan door concurrentie de kwaliteit en de doeltreffendheid van de
openbare diensten verbeteren.
Het regeringsbeleid ligt duidelijk in de lijn van de beginselen van het ‘New Public
Management’, dat in de westelijke verzorgingsstaten werd ingevoerd; verder voerde
de huidige regering ook een aantal “vrijekeuzeschema’s” en concurrentiebepalingen
in.
2.1. ZIEKENHUIZEN
Traditioneel gesproken worden de ziekenhuizen door de overheidssector bestuurd
en is een behandeling in een ziekenhuis kosteloos. Bovendien waren er enkele
gespecialiseerde privéziekenhuizen, maar de behandeling in die ziekenhuizen was
en wordt nog steeds door de overheid – tegenwoordig de districten – betaald.
Vele jaren lang kampte de Deense gezondheidssector voor een aantal operaties met
wachtlijsten. Hoe lang iemand voor een operatie diende te wachten, verschilde
echter van district tot district en van ziekenhuis tot ziekenhuis. Tot het begin van de
jaren negentig moest de patiënt (of de huisarts) meestal het dichtstbijzijnde ziekenhuis
kiezen, maar dan werd de vrije keuze van ziekenhuis gelegaliseerd. Het thuisdistrict
moest de behandeling betalen wanneer deze in een ziekenhuis van een
752