Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

DE STAAT VAN DE VERZORGINGSSTAAT IN DE EU ANNO 1992 EN TIEN JAAR LATER MET TIEN NIEUWE LIDSTATEN ...
vullend is en de eerste pijler vervolledigt; misschien is het gewoon een vervanging
voor het wettelijk pensioen. In landen als Duitsland, het VK en Denemarken wordt
die vaststelling expliciet gemaakt. Elders kan het gevreesd worden. Heel wat pensioenkosten
kunnen echter onder controle worden gehouden wanneer meer oudere
werknemers aan het werk blijven.
In de gezondheidszorgsector is er steeds meer privatisering, soms door een stijging
van de eigen bijdragen, soms door de privatisering van de voorziening (een belangrijke
kwestie in landen als het VK, de noordelijke landen en de nieuwe lidstaten,
waar de privatisering de nationale gezondheidszorgstelsels vervangt). Dat is eveneens
het geval in Portugal.
In sommige landen was er een duidelijke uitbreiding van de zorgverzekering. De
reële kosten voor gezondheids- en langdurige zorg moeten in de toekomst nog stijgen.
In tegenstelling tot de rampscenario’s die in het verleden werden gebruikt om
te pleiten voor een kostendrukking en verdere sociale bescherming een halt toe te
roepen, illustreren recentere studies dat door het gezond ouder worden en door de
daling van de morbiditeit, deze evolutie beheersbaar zal blijven en vooruitzichten
biedt op een hoger niveau van sociale bescherming voor degenen die werkelijk in
nood verkeren.
De veranderingen in het fiscaal beleid zijn zorgwekkender. Met het oog op de vergrijzing
van de bevolking moet de bijdragevoet of het belastingniveau – laten we het
“het financieringsniveau” noemen – ten minste voor de gezondheidszorg en de pensioenen
toenemen. In vele landen werden beslissingen in de tegenovergestelde
richting genomen. Die richting is zorgwekkend en wordt niet door de EU beïnvloed,
maar wordt door nationale beslissingen geïnspireerd.
Een nauwgezette controle van de evolutie in de tweede en derde pijler en de impact
van de belastingplafonds en belastingverlagingen zijn de voornaamste aspecten die
we in de komende jaren in het oog moeten houden om na te gaan in hoeverre ze
voor de beleidsmakers en de sociale bewegingen in het bijzonder relevant zijn.
Nog een ander aspect, dat uit onze trendspotting kan worden afgeleid, zou voor de
laatstgenoemden een bekommernis moeten zijn. In sommige landen wordt de
sociale partners gevraagd om hun verantwoordelijkheid op te nemen in het beheer
van de sectorale voorzorg. In vele andere gevallen echter is er, zowel in de oude als
in de nieuwe lidstaten, een tendens om hen minder bij de organisatie van de sociale
bescherming te betrekken. Eerder al concludeerden we dat de Bismarckiaans geïnspireerde
verzorgingsstaten met een explicietere betrokkenheid van de sociale partners
beter tegen achteruitgang bestand zijn (Pacolet J., 2002), maar hen niet bij het
beleid betrekken is een bijkomende bedreiging voor de toekomst van de verzorgingsstaat.
531