Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

DE STAAT VAN DE VERZORGINGSSTAAT IN DE EU ANNO 1992 EN TIEN JAAR LATER MET TIEN NIEUWE LIDSTATEN ...
De modernisering van het pensioenstelsel was meestal van “parametrische” aard,
waarschijnlijk gebaseerd op de opvatting dat “Eerder dan naar radicale hervormingen
te streven, men beter kan ijveren voor een verbetering van de in hoge mate
bevredigende huidige structuur” (Diamond, 2004. American Economic Review,
p. 23, geciteerd door Schokkaert, 2005, p. 198, die deze mening deelt. Wij ook
overigens. In meerdere mate in de nieuwe (Natali, 2004), maar ook in de oude lidstaten
zijn sommige hervormingen “hybriden”, die strategieën voor de invoering
van de eerste, tweede en derde pijler met elkaar combineren. Van belang is hun
relatieve aandeel en hun globale niveau, maar wat zelfs nog belangrijker is, is het feit
dat er slechts weinig economische argumenten lijken te bestaan voor een publieke
ondersteuning van de tweede en zeer zeker de derde pijler, tenzij je ze knipt op de
maat van de traditionele eerstepijlerpensioenregelingen. Het probleem is dat ze
maar succesvol zijn als ze een dergelijke ondersteuning krijgen, zelfs als ze vervangingen
zijn voor loonsverhogingen of gewoon langetermijnsparen. Daardoor blijven
we zitten met verspreide, versnipperde, hopelijk nog steeds zekere (en onder
meer tegen de schommelingen van de financiële markt beschermde) pensioenregelingen.
Wat niet duidelijk is, is hoe een dergelijk gefragmenteerd systeem de
flexibiliteit en mobiliteit van werknemers in de toekomst zal verbeteren, iets wat
onze economie absoluut nodig heeft.
Sinds 2001 zijn de pensioenregelingen het onderwerp van een OMC op Europees
niveau. De monitoring komt niet alleen van het socialebeleidscomité, maar er is ook
een nauwgezette controle van het CEP (Comité Economische Politiek), aangezien
het verband houdt met de duurzaamheid van de overheidsfinanciën. Het is ook
gekoppeld aan het toezicht op het Stabiliteits- en groeipact en ook de maatregelen
inzake vervroegde uittreding zullen de Europese Werkgelegendeidsstrategie beïnvloeden.
De ambities die op Europees niveau werden gedefinieerd, zijn prijzenswaardig:
adequaatheid, wat betekent dat armoede vermeden en de levensstandaard
behouden moeten blijven, financiële haalbaarheid en een grotere solidariteit tussen
en binnen de generaties. De duurzaamheid zoals die nu in de OMC ter sprake komt,
wordt bereikt met heel wat parameterveranderingen. Maar zelfs dan besluit het
gezamenlijke verslag van de Commissie en de Raad aangaande gepaste pensioenen
(2003, p. 23) dat de Europese publieke opinie volgens de Eurobarometer-enquête
geen weerspiegeling is van het hervormingsproces dat in vele landen plaatsvond. In
het bijzonder strategieën om de werkelijke pensioenleeftijd op te trekken, zijn niet
populair. Bijgevolg is het des te belangrijker om de bevolking op de hoogte te brengen
van de toestand van hun pensioen.
10. GEZONDHEID EN LANGDURIGE ZORG
Voor gezondheid en langdurige zorg is de nood aan overheidsverzekering en
tussenkomst van de overheid zelfs nog groter, wat veronderstelt dat er minder
ruimte is voor de tweede- en derdepijlerstelsels. Bovendien is er een toenemend
bewustzijn van het feit dat gezondheid bijdraagt tot de economische groei en
515