Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 4e TRIMESTER 2006
tendens in Spanje en heeft gevolgen voor de dynamiek waarmee het nieuwe systeem
vorm krijgt. Het stelsel van de Spaanse zorgverzekering probeert de exclusieve
bevoegdheden van de CCAA inzake sociale bijstand en sociale diensten in evenwicht
te brengen met de bevoegdheden van de centrale overheid inzake de reglementering
van de basisvoorwaarden om de gelijkheid van alle Spanjaarden bij het
uitoefenen van hun rechten te garanderen. Volgens de nationalistische partijen (Catalonië
en Baskenland) overlappen de bevoegdheden elkaar, wat hen, meer dan de
inhoud inzake bescherming, ertoe aanzet om het nieuwe model als verwerpelijk te
beschouwen.
Door de reglementering van het nieuwe systeem kwam een systeem tot stand met
een mogelijk onstabiel institutioneel en financieel evenwicht: enerzijds garandeert
de staat immers een verplicht basisniveau van prestaties voor heel het Spaanse
grondgebied en anderzijds blijft het tweede beschermingsniveau ondergeschikt aan
de niet-verplichte wil om tussen staat en regio’s overeenkomsten te sluiten.
Ten derde steunt de “rechtvaardigingspijler” van het nieuwe socialebeschermingssysteem
op twee factoren. Enerzijds krijgen de betrokken personen bij de
uitwerking van hun individuele beschermingsplan een grotere participatie. Anderzijds
wordt de participatie of de stem van de sociale organisaties, de vakbonden en
de ondernemingen gegarandeerd: zij moeten informeren, adviseren en voorstellen
formuleren, maar ook de werking van bevoegdheden tussen staat en autonome
gemeenschappen in goede banen leiden en misschien ook ertoe bijdragen dat de
corporatistische spanningen tussen de sociale economie en de profitsector om diensten
te verstrekken niet langer toenemen.
Ten vierde, wat het “beheer” betreft: de basis om sociale diensten te verstrekken is
de oprichting van een openbaar “netwerk” dat door en met de staat wordt georganiseerd
en waarvan het privé-initiatief in de ondernemingssector en de sociale
economie deel uitmaken. Het systeem tekent zich af als een gemengd systeem waar
het om dienstverlening gaat, en is niet alleen in overeenstemming met de tendensen
van de beschermingssystemen voor zorgbehoevenden die in het Europese Sociale
Model worden waargenomen, maar steunt ook op de traditie van het systeem van
de sociale diensten zelf, in het algemeen en in Spanje in het bijzonder. Wat de
sociale tussenkomst op dit vlak betreft, wijzen we erop dat de sociale acties van de
sociale economie een impact van betekenis hebben gehad, wat in de wet wordt
toegelicht en wat we kunnen interpreteren als een erkenning van de historische rol
van deze sector als “sociaal netwerk” in de strijd tegen sociale uitsluiting.
790
Aan de andere kant is de positie van het stelsel van de gezondheidszorg in het
nieuwe beschermingssysteem uiteindelijk maar beperkt omschreven. Tal van redenen
kunnen voor deze behoedzame afstandelijkheid ten opzichte van het gezondheidsstelsel
worden aangehaald: voor sommige prestaties worden de kosten
gedeeld, de beroepsmatige verschillen tussen de systemen moeten worden gemarkeerd,
men wil voorkomen dat het systeem van sociale diensten volgens de gezond-