Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BEHOUD VAN EEN SOCIAAL EUROPA ...
Twee sociale modellen presteren goed in de nieuwe gemondialiseerde economie: het
Scandinavische model en het Angelsaksische model. Het prijskaartje ervan voor de
samenleving, rekening houdende met de privéverzekeringen tegen bepaalde sociale
risico’s, is zowat identiek. Elke Europese staat wordt met een maatschappelijke keuze
geconfronteerd. De presentaties van de verschillende Europese socialebeschermingsstelsels
tijdens het colloquium over “The State of the Welfare State anno 1992 and ten
years later” hebben aangetoond dat velen tussen deze beide twijfelen... ook al lijken
de Angelsaksische opvattingen een lichte voorkeur te krijgen.
Op internationaal niveau tot slot is bestuur op wereldniveau onontbeerlijk om het
gemondialiseerde economische systeem te regelen. Het gaat erom te voorkomen dat
enkel de wet van de markt, en dus de wet van de sterkste, over de hele wereld
heerst.
2. DE HUIDIGE OPTIES VAN DE EUROPESE UNIE OP HET VLAK VAN SOCIALE
BESCHERMING
Tot nog toe steunt de Europese Unie de liberalisering en deregulering als antwoord
op de mondialisering van de economie in het belang van een internationaal concurrentievermogen
en een Europese economische en monetaire integratie. Ook al
wordt het sociale beleid op het niveau van de lidstaten gedefinieerd, toch oefent
Europa, door zijn economische beleid en de rechtspraak van het Europese Hof van
Justitie, onrechtstreeks invloed uit op de sociale wetgevingen van de lidstaten.
Op het vlak van sociale bescherming hebben de bevoegdheden van de EU in
hoofdzaak betrekking op de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels, teneinde
het vrij verkeer van werknemers binnen de EU te garanderen. De gelijkheid van
rechten op sociale zekerheid tussen staatsburgers en onderdanen van de Europese
Unie is gegarandeerd.
De Europese Unie is tevens bevoegd om de gelijke beloning en behandeling tussen
mannen en vrouwen te verzekeren. Door een richtlijn uit 1979 wordt de gelijke
behandeling inzake sociale bescherming in het gemeenschapsrecht opgenomen.
Verschillende andere richtlijnen en de rechtspraak van het Hof van Justitie vulden
de oorspronkelijke tekst aan (bescherming van het moederschap, ouderschapsverlof,
deeltijdse arbeid,...).
De Europese Commissie, de Europese Raad of de verschillende directoraten-generaal
van de Europese administratie spreken zich over de sociale bescherming uit.
De bestrijding van armoede en sociale uitsluiting zijn duidelijk aanwezig in de
recente Europese teksten gewijd aan sociale bescherming.
Momenteel zwijgt Europa daarentegen over de nieuwe sociale risico’s waarvoor een
uitbreiding en aanpassing van de socialebeschermingsstelsels nodig is.
569