Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 4e TRIMESTER 2006
den de aanvulling bij de minimumpensioenen en de jobopleidingen door bijdragen
en niet via de belastingen gefinancierd.
Ten vierde was er een stijging in de privé-uitgaven voor gezondheidszorg en
sociale voorzieningen, alsook voor individuele pensioenregelingen, aangezien de
uitgavenbeheersing samenviel met de eisen voor kwaliteit en met een dalend
niveau van sociale bescherming. De fiscale beleidsinitiatieven die sinds 1998 werden
doorgevoerd, hebben de sociale klassen met hogere inkomens begunstigd,
die gedeeltelijk moesten overstappen naar de privédienstverlening. Dienovereenkomstig
was er een beduidende toename in de privévoorziening in persoonlijke
sociale diensten, gezondheidszorg en onderwijs, waarvoor de staat
echter zijn functie als regelaar en financier behoudt, in een ideologisch kader dat
grotere individuele en gezinsverantwoordelijkheid ten opzichte van de kosten van
zorg en welzijn in de hand werkt.
Tot slot leidde de afronding, in 2002, van het proces voor de overdracht van
bevoegdheden op het vlak van gezondheidszorg en onderwijs en andere sociale
aangelegenheden naar de regionale regeringen tot twee problemen, die in 2005
een bijzondere betekenis hebben gekregen: enerzijds ontstonden problemen met
de coördinatie en de harmonisering van de sociaalbeleidsinitiatieven en anderzijds
rezen er problemen inzake de sociale cohesie en kwamen er verschillen in de verstrekking
van overheidsdiensten. De hervormingen van de gezondheidszorg in
2003 en de spanningen aangaande de financiering van het tekort in de gezondheidszorg,
waar we later dieper zullen op ingaan, zijn concrete voorbeelden van de
genoemde veranderingen.
2. DE PERMANENTE HERVORMING VAN HET PENSIOENSTELSEL
In 1995 kwamen de politieke partijen tot een institutioneel akkoord teneinde de
betaalbaarheid van het overheidspensioenstelsel te garanderen. Het uitgangspunt
was een socialezekerheidsmodel dat tussen 1985 en 1995 werd geconsolideerd
(hoewel er in het begin van de jaren negentig een neiging tot deficit was); dit model
wilde het pensioenstelsel met bijdragebetaling uitbreiden en een pensioenstelsel
zonder bijdragebetaling en een universeel gezondheidszorgstelsel garanderen (het
laatste wordt sinds 1990 met de algemene belastingen betaald).
Het Pact van Toledo van april 1995 berust op een consensus teneinde het overheidspensioenstelsel
op lange termijn te garanderen door de toepassing van permanente
hervormingsmaatregelen, met name de volgende (Rodríguez Cabrero, Marbán, Arriba,
Salido, 2005):
Hervormingen bedoeld om de bijdragebetaling van het pensioenstelsel uit te breiden
door het aantal bijdragejaren te verhogen, de bijdragebasis op dezelfde lijn te
brengen als de werkelijke lonen en (op lange termijn) het pensioen te berekenen
778