Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 4e TRIMESTER 2006
ring van dit nieuwe systeem en de duurzaamheid ervan. Doordat deze zorgverzekering
zo snel de doelgroep bereikte, spraken we van een “Vlaams wonder” (Pacolet,
Deliège, e.a., 2006). Bovendien verbeterden de nationale instanties de financiering
van de residentiële langdurige zorg voor ouderen, zodat de ouderenzorg, in combinatie
met de budgetten voor thuisverpleging, een van de snelst groeiende sectoren
van de ziekteverzekering werd. Nochtans lijkt de residentiële zorg voor ouderen,
vooral dan internationaal gezien, niet voldoende verzekerd te zijn, in vergelijking
met de manier waarop de andere landen met langdurige zorg omgaan (OESO, M.
Huber). De zorg voor personen met een handicap stagneerde in Vlaanderen al sinds
een decennium en de wachtlijsten werden alsmaar langer. Daarom werd met een
inhaalbeleid gestart. Op nationaal niveau versoepelde de regering ook de voorwaarden
en ze verbeterde het niveau van de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden,
zodat we kunnen besluiten dat een impliciete zorgverzekering werd georganiseerd.
Daar waar de expliciete zorgverzekering op Vlaams niveau goed is voor ongeveer
0,11% van het bbp, voegden de verhoogde uitgaven voor de nationale ziekteverzekering
en de tegemoetkoming hulp aan bejaarden 0,5% van het bbp aan de gezondheidszorg
toe; dat is ruimschoots de helft van de bijkomende uitgaven van de voorbije twintig jaar.
7.2. TOTAAL NIVEAU VAN PRIVE- EN OVERHEIDSUITGAVEN
Hoewel er een sterk ontwikkeld gezondheids- en welzijnszorgsysteem is, zowel wat
de omvang als de beschikbaarheid betreft, leidde dit noch op privé-, noch op openbaar
niveau tot een buitensporig uitgavenniveau, zoals blijkt vanuit een internationaal
perspectief. Evenmin waren er tot nog toe klachten over lange wachtlijsten –
behalve dan voor personen met een handicap. In tegendeel, de procedure voor de
invoering van een numerus clausus in sommige medische beroepen staat slechts in
een beginstadium en zou een rantsoenering in de toekomst kunnen inhouden. De
strategie om het aanbod te controleren, zou – samen met de vrije keuze van behandeling
– kunnen verklaren waarom een relatief grote beschikbaarheid tegen een
redelijke kostprijs werd bekomen.
Aangezien het ”Economic Policy Committee” in haar Werkgroep Vergrijzing op
Europees niveau de budgettaire kostenstijging berekent die het gevolg is van de vergrijzing
van de bevolking, besloten wij met gelijkaardige berekeningen dat de
kosten voor zorg niet buitensporig zullen zijn. Neem bijvoorbeeld de alom aanvaarde
veronderstelling dat het bbp en de uitgaven zullen toenemen: we kunnen de
toekomst alleen beschrijven als een “hoorn des overvloeds”, waar, zelfs wanneer de
privé- als overheidsuitgaven relatief zullen toenemen, we nog een groot bedrag aan
beschikbaar inkomen hebben voor privéverbruik, overheidsverbruik of verdere
inkomensverdeling.
In de onderstaande figuur projecteerden we groeiscenario’s van het Federaal Planbureau
met enkele scenario’s voor de overheids- en privé-uitgaven voor gezondheidszorg.
De presentatie is geïnspireerd door het zogenaamde “Baumol-effect”. Het
612