Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 4e TRIMESTER 2006
De voornaamste principes van het Deense verzorgingsstaatsysteem worden niet
beïnvloed door de structuurverandering van de openbare sector.
1.2. DE VOORNAAMSTE FACTOREN VAN DE EVOLUTIE VAN DE UITGAVEN VOOR
SOCIALE ZEKERHEID EN SOCIALE BESCHERMING
In 1993 implementeerde een nieuwe sociaaldemocratische/sociaalliberale regering
een beleid dat de strijd aanbond tegen de hoge werkloosheidscijfers door middel
van een sterke groei van de Deense economie. Om dat doel te bereiken werd de
overheidsconsumptie tijdelijk uitgebreid. Dit blijkt uit het feit dat het groeipercentage
van de overheidsconsumptie 0,9% bedroeg in 1992, 4,1% in 1993 en 2,9% in
1994. Dit beleid werd gevolgd door hervormingen van het arbeidsmarktbeleid ter
versteviging van het activeringsbeleid. In de jaren die volgden, werd het werkgelegenheidsbeleid
ondersteund door een stijgende vraag naar goederen en diensten
van internationale markten. In het begin van de 21e eeuw was de economische
groei gematigder, met een stijging van de werkloosheid tot gevolg. In sommige periodes
werd het groeipercentage gestuurd door een toename van de binnenlandse
vraag, terwijl in andere periodes de groei eerder door de exportsector werd gestuurd.
Sinds 1997 wordt op de overheidsrekeningen een surplus geregistreerd en de voorbije
jaren is dat zelfs een aanzienlijk surplus. Tijdens de voorbije jaren kende Denemarken
ook een surplus op de betalingsbalans en daalde de buitenlandse schuld.
Van 1994 tot 1999 werd een drastische daling van het aantal werklozen vastgesteld
en tot 2002 bleef de werkloosheid lichtjes afnemen. In 2002 bedroeg het
werkloosheidscijfer nog slechts 5,2%. Deze daling van het werkloosheidscijfer kan
op het eerste gezicht worden verklaard door een stijging van het aantal werknemers,
maar ze kan ook worden uitgelegd door een stijging van het aantal mensen
die deel uitmaken van een activeringsprogramma, en een stijging van het aantal
mensen die alternatieve socialezekerheidsuitkeringen ontvangen. Globaal genomen
is het aantal 18- tot 66-jarigen die socialezekerheidsuitkeringen krijgt, blijven dalen
tot in 2002. De daling van de werkloosheid kan ook worden verklaard door de
grotere flexibiliteit op de arbeidsmarkt (kortere periodes van werkloosheidsuitkeringen
en een grotere vraag naar mobiliteit), die alleen mogelijk was dankzij het feit dat
de vakbeweging met deze flexibiliteit instemde en ze ook begreep.
Sinds 2002 wordt een stijging van het aantal werklozen geregistreerd en het
werkloosheidscijfer steeg tot 6,4%, (in de herfst van 2005 ligt het cijfer weer iets
boven de 5%) en er is ook een toename van het aantal 18- tot 66-jarigen die een
socialezekerheidsuitkering krijgen. In 2004 kregen bijna 900.000 uit die leeftijdscategorie
een of andere vorm van sociale zekerheid, tegenover 2,8 miljoen mensen
in de beroepsbevolking.
748