Nummer 4/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

DE TOESTAND VAN DE VERZORGINGSSTAAT IN DENEMARKEN ...
op alcohol, tabak en frisdrank werden in feite verlaagd om het grensshoppen te
doen afnemen. Tal van alternatieve financieringsmiddelen werden besproken en
werden in zekere mate ten uitvoer gelegd, bv. milieubelastingen en hogere
onroerendgoedbelastingen in het begin en het midden van de jaren negentig. De
belastingstop van de huidige regering verhinderde dergelijke wijzigingen.
Ongeschoolde en laaggeschoolde werknemers hebben het steeds moeilijker om op
de arbeidsmarkt te blijven. De verdwijnende banen zijn die met de minste vereisten
wat opleiding, achtergrondkennis en routine betreft. Dat betekent dat bijzonder
kwetsbare groepen, waaronder de immigranten, de betrekkingen die voor hen ooit
de start in het arbeidsleven betekenden, zien verdwijnen. Voor velen onder hen leidde
dat tot minder mogelijkheden om nieuwe kwalificaties voor andere soorten werk
te verwerven. In welke mate dit door de liberalisering van de handel, de sterkere
concurrentie in de EU en de rest van de wereld, de technologische ontwikkelingen
of andere factoren wordt veroorzaakt, is niet duidelijk. Over het algemeen staat liberalisering
in de EU en wereldwijd voor strengere eisen aangaande een goed werkende
arbeidsmarkt. Anders worden de problemen alleen maar groter. Volgens de
Deense Economische Raad (Det økonomiske Råd, 2005) is de verhuis van Deense
werkplaatsen eerder beperkt, in vergelijking met het grote aantal banen dat jaarlijks
wordt gecreëerd of verdwijnt.
Zowel bij de politici als bij de bevolking is er een sterk verlangen om het Deense
welvaartsmodel te behouden, en sommigen wijzen op het feit dat de Deense
welvaartsmaatschappij eerder goed bestand is tegen de uitdagingen van de samenleving
van de toekomst (bv. Andersen, 2004).
In de praktijk werden in de loop der jaren aanvullende socialezekerheidsstelsels
ontwikkeld, dat wil zeggen stelsels die betere uitkeringen opleveren dan de wettelijke
stelsels. Een voorbeeld daarvan zijn de beroepspensioenregelingen en de
privépensioenstelsels. Gelijkaardige tendensen worden vastgesteld in de sector van
de ziekteverzekering, waar de privéziekteverzekering zich uitbreidt, en wat de
stelsels voor aanvullende werkloosheidsuitkeringen betreft.
7. SOCIALE BESCHERMING EN FLEXIBILITEIT VAN DE ARBEIDSMARKT
7.1. HET ARBEIDSMARKTBELEID IN DE JAREN TACHTIG EN NEGENTIG
Vele jaren lang werd de klemtoon gelegd op de structurele problemen op de
Deense arbeidsmarkt. Vanuit historisch standpunt moet dit worden gezien in het
licht van de ervaring van de hausse in het midden van de jaren tachtig, toen in een
periode van 3 à 4 jaar een forse groei in het tewerkstellingscijfer werd vastgesteld.
Aan de groei van het tewerkstellingscijfer kwam echter een einde door de zeer
grote loonsverhogingen in 1987, wat leidde tot een aanzienlijke achteruitgang van
het concurrentievermogen.
765