kıymetsiz yazılar - cubuklukoyu

kalb için olan, ikincisi beden için lâzım olan bilgidir. Bedeniçin olan bilgi de ikidir. Biri yapacağı emrler, ikincisi sakınacağıyasaklardır. Emrleri öğrenmek şöyle olur: Sabâh vakti,yeni müslimân olan kimsenin, öğle vakti gelince abdestin venemâzın farzlarını öğrenmesi, hemen farz olur. Sünnetleriniöğrenmesi de sünnet olur. Akşam olunca, akşâm nemâzınınüç rek’at olduğunu öğrenmesi farz olur. Ramezân gelince,orucun farzlarını öğrenmesi farz olur. Zengin olunca, bir senesonra, zekâtı öğrenmesi farz olur. Haccı öğrenmesi, haccagideceği zemân farz olur. İşte, herşeyi zemânı gelince öğrenmesifarz-ı ayn olur. Meselâ evlenmek istediği zemân, nikâhbilgilerini, kadın, erkek haklarını, kadınların özr hâlleriniöğrenmesi farz olur. Bir san’ata, ticârete başlayınca,bunlardaki emr ve yasakları, fâizi öğrenmesi lâzım olur.Hangi san’ata başlıyacaksa zemânın ona âid fen bilgilerinide mektebde öğrenmesi farz olur. (Meselâ diş tabîbi olacaksa,liseyi ve dişçi mektebini bitirmesi, staj ve ihtisâs yapmasıfarz olur. Her san’at, ticâret, zirâ’at da hep böyledir. Herkesekendi san’atını okuması, öğrenmesi farz olur. Başkasan’at bilgilerini öğrenmesi farz olmaz. Harb zemânında daaskerliği ve yeni silâhları yapmak, kullanmak, korunmakiçin, fen bilgilerini kısaca öğrenmek, her müslimâna farz-ıayn, bunlarda ihtisâs kazanmak ise farz-ı kifâyedir).Harâmları öğrenmek de, herkese başka dürlü farz olur.Meselâ, erkeklerin ipek giydiği bir yerde bulunanların, ipekgiymenin harâm olduğunu öğrenmesi ve bilenlerin bilmiyenlereöğretmesi farz olur. (Sun’î ipek giymek erkeklere deharâm değildir). Alkollü içkiler içilen, domuz eti yinilen,başkasının hakkı, fâiz, rüşvet alınan, kumar oynanan yerdebulunanların, bunların harâm olduğunu öğrenmesi farz olur.Kadın erkek birlikde oturanların da mahrem ve nâmahremolan kadınları ve bakmak câiz olan ve olmıyan kadınları öğrenmesifarz olur. [Kadınların, kızların açık gezdiği, erkeklerinde dizden yukarısını açdığı yerlerde bulunan müslimânların,örtmesi farz olan yerlerini öğrenmeleri lâzımdır. Buyerlerini açmak ve başkasının açık yerine bakmak günâh ol-– 207 –