Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości - Wiedza i ...

Krzysztof Arcimowicz – Obraz mężczyzny w polskich przekazach medialnych na przełomie stuleciKrzysztof Arcimowicz10Obraz mężczyzny w polskich przekazachmedialnych na przełomie stuleciWprowadzenieJednym z najważniejszych czynników oraz kontekstów formowania męskości i kobiecości– obok rodziny, grupy rówieśniczej i szkoły – są obecnie środki masowegoprzekazu. Teza, że mass media wpływają w pewnym stopniu na poglądy i zachowaniaodbiorców, stała się już aksjomatem. Michael Kimmel, amerykański socjologi autorytet w dziedzinie studiów nad mężczyznami (men’s studies), pisze: „Jeśli męskośćjest konstruowana społecznie, jeden z podstawowych elementów tej konstrukcjistanowi przedstawianie męskości w mediach” 1 . Prawdopodobnie najważniejszew kształtowaniu tożsamości płciowej są pierwsze lata życia, choć nie znaczy to, iż formowanieowej tożsamości kończy się w dzieciństwie. Przedstawiciele dyscyplin naukowychzajmujących się problematyką kobiecości i męskości przyjmują współcześnie,że socjalizacja płciowa jest procesem trwającym przez całe życie 2 .Zmiany we wzorach zachowań mężczyzn w sferze prywatnej oraz publicznej, jakiedokonały się w państwach Zachodu, obserwujemy również w Polsce. Przenoszeniunowych norm i wartości sprzyja fenomen globalizacji oraz zjawisko westernizacji (lubamerykanizacji) kultury. W naszym kraju zarówno w przekazach medialnych, jak teżw realnym życiu stają się coraz bardziej widoczne nowe modele męskości (i kobiecości)„importowane” z zachodnich społeczeństw. Należy mieć jednak świadomość,iż globalizacja nie doprowadziła do powstania uporządkowanej globalnej wioski.W wielu częściach świata mamy do czynienia z mieszaniną lokalnych tradycji i wpływówglobalizacyjnych oraz z tworzeniem się hybryd tożsamościowych. W odniesieniudo tych zjawisk niektórzy autorzy posługują się terminem „glokalizacja” 3 .1Michael S. Kimmel, 1992, Foreword, w: S. Craig (red.) Men, masculinity and the media, London:Sage Publications, s. XI-XII.2Zob. np. Claire M. Renzetti, Daniel J. Curran, 2005, Kobiety, mężczyźni i społeczeństwo, Warszawa:Wydawnictwo Naukowe, s. 104-137.3Zob.: Anna Nacher, 2008, Telepłeć. Gender w telewizji doby globalizacji, Kraków: Wydawnictwa UniwersytetuJagiellońskiego, s. 65-111. Należy mieć świadomość, iż cyrkulacja zachodnich tekstów kultury (np.amerykańskich seriali) nie musi oznaczać, iż w każdym zakątku świata są one rozumiane w ten sam sposób.