Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości - Wiedza i ...

Katarzyna R. Łozowska – Męskie oswajanie codzienności w powieści „Biało-czerwony” Dawida Bieńkowskiego163zwyczaje wspólnoty łowiecko-zbierackiej (najlepszym filmem, zdaniem Pawła, jestWalka o ogień), braku hegemonii jednej płci nad drugą już sobie nie wyobraża. Decyzjażony, która ma dość siedzenia w domu i chciałaby pójść do pracy, staje się jednym z kolejnychpowodów frustracji Pawła. Odnosząca sukcesy zawodowe kobieta jest z regułyniezależna, wymagająca i pewna siebie. Oczywiste jest, że chce mieć u swego bokumężczyznę zaradnego, ale też wyrozumiałego, który będzie ją traktował jak partnera.Tymczasem „czy z pracy kobiety mogą być jakieś pieniądze? – myśli Paweł. No, czy będzienauczycielką, czy nawet lekarką, to jakie z tego mogą być pieniądze? Kobieta przecieżnie jest po to, żeby zarabiać pieniądze” – konkluduje 4 . Majka nie ma, jego zdaniem,ani zdolności, ani umiejętności, ani wreszcie doświadczenia, które są niezbędne w pracy.A samo wykształcenie („studia przecież po coś kończyła”) pozwala jej na przykład naprowadzenie punktu z biżuterią, eleganckimi kosmetykami lub obuwiem w galerii handlowej.Paweł tkwi w odwiecznych, utrwalanych przez pokolenia, społecznych standardachdoskonałości, nagradzających kobiety za opiekuńczość, uległość czy wręcz pasywność,zaś mężczyzn za sukcesy i rywalizację zawodową. Wymyślona przez Majkęksięgarnia z kawiarenką to według niego zemsta chorej kobiecej wyobraźni. Pomyłka.Świat postawiony na głowie.Życie rodzinneKompromis czy wielkie udawanie? Bieńkowski pozwala swojemu bohaterowi dorastaćw czasach, kiedy wybór masek w życiu mężczyzny nie był wcale taki szeroki:żołnierz, twardziel, bezwzględny biznesmen, chłodny profesjonalista, luzak. Dla każdegoz nich oczywistością jest gra, która nosi zawsze ten sam tytuł: „wszystko jest w porządku”.Aby przeżyć, trzeba jednak wejść w jakiś związek. Męskość Pawła, początkowobudowaną za pomocą atrybutów niemających związku z rodziną: na sukcesach zawodowych,sukcesie finansowym, intensywnie robionej karierze, powoli przenika przekonanie,że do męskich rzeczy należy także chronić przed złem najbliższych i strzecdomowego ogniska, jego wewnętrznych emocjonalnych zamków. Sprzyja temu obyczajowość,prawo, przyjęte normy i wyniesione z domu wychowanie – wszystko uświadomionei uświęcone wpływem ojca, który pod pretekstem udziału w programietelewizyjnym przyjeżdża do syna z wizytą.Młodość Pawła przypadła na dość skomplikowane czasy. Jego ojciec, pułkowniko znaczącym pseudonimie „Parada”, to żołnierz „kampanii wrześniowej i napoleońskiej”,„chyba też włoskiej, i był pod Grunwaldem i pod Lenino”. W kontuszu, z szablą u pasa,z czarnymi oficerkami na nogach i biało-czerwoną opaską na rękawie. Mężczyznao twardym ciele, silny i dzielny, o twarzy szlachetnej i orlim nosie. Krótko mówiąc – uosobienietradycji sarmackiej, husarskiej i ułańskiej w jednej osobie. Cały czas demonstrujerześkość, krzepkość i dzielność. Z powodu braku wojny lub innego powstaniaprowadzi walki podwórkowe, posyłając w bój o śmietnik kilkuletnie dzieciaki. Jest zdziwaczały,ale żywotny. Ma kłopoty z prostatą, ale szablą potrafi jeszcze machnąć. W przeszłościjednak reprezentował typ ojca nieobecnego, często znikał z domu. „A to Kam-4op. cit., s.100.