Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości - Wiedza i ...

Anna Grygiel – (Nowy) model polskiego ojcostwa57Niestety, nie wszyscy z łatwością dopasowują się do tego nowego modelu ojcostwa.Dotyczy to głównie mężczyzn wychowanych w tradycyjnym rozumieniu męskiej roli.Potwierdzają to między innymi badania Joanny Ostrouch i Iwony Chmury-Rutkowskiej,z których jasno wynika, że dorośli mężczyźni (tj. w wieku 35-40 lat), mimo wiedzy natemat nowego paradygmatu męskości – w tym wiedzy odnośnie nowego modelu wypełnianiaroli rodzica – nadal trzymają się, z niewielkimi jedynie modyfikacjami, „starejwersji” męskości 12 , która bazuje na tradycyjnym rozumieniu roli mężczyzny i ojca.Jacek Pulikowski zauważa, że współcześnie wielu ojców zatraciło rozeznanie, conależy do ich funkcji i na czym polega ich rola. Główną tego przyczyną może byćzakwestionowanie słuszności funkcjonujących od lat wzorców wypełniania roliojca 13 . Obowiązujący do niedawna podział ról, w którym kobietom „przypisywano”takie obowiązki, jak: dbałość o dom, wykonywanie prac domowych czy opiekę naddziećmi, zaś mężczyznom – przejmowanie odpowiedzialności za utrzymanie rodziny,wykonywanie ciężkich prac fizycznych, interweniowanie w sytuacji, gdydzieci sprawiają kłopoty wychowawcze 14 , dawał wrażenie społecznego ładu. Jegozburzenie wywołało zamieszanie w dotychczasowym porządku ról, przez co wielumężczyzn utraciło drogowskaz, który przez lata jasno wytyczał sposób realizacjimęskiej roli, w tym roli ojca. W takiej sytuacji większość mężczyzn uczy się wypełnianiarodzicielskiej roli dopiero w toku swojego rodzicielstwa. A nierzadkopierwszym wykładowcą w sztuce ojcowania staje się ich własny potomek 15 .Pokolenie „nowych ojców”Młodzi mężczyźni są dużo lepiej przygotowani, by sprostać wymaganiomwspółczesnej rodziny, niż ich ojcowie – przede wszystkim dlatego, że zostali wychowaniw nieco innej rzeczywistości społeczno-kulturowej. Dynamiczne przemiany,które nieustannie mają miejsce w obszarze rozumienia ról kobiety i mężczyzny,sprawiają, że młodzi mężczyźni są bardziej elastyczni, jeśli chodzi o kreowaniewłasnej roli. Nie trzymają się tak sztywno, jak ich ojcowie, tradycyjnychwzorów męskości, przez co łatwiej im stawić czoła kolejnym wymaganiom zmieniającejsię ciągle rzeczywistości.Jak podaje Witczak, młodzi mężczyźni skłonni są opierać swój stosunek do dziecinie tylko na instynkcie i talencie, ale przede wszystkim na wiedzy pedagogiczneji psychologicznej. Ta chęć uczenia się młodych ojców, w trosce o dobre wychowywaniewłasnego potomstwa, jest cennym zjawiskiem współczesnym, kolejną szansądla kształtowania się mądrego i dojrzałego ojcostwa 16 . Potwierdzają to również12Joanna Ostrouch, Iwona Chmura-Rutkowska, 2007, Mężczyźni na przełęczy życia. Studium socjopedagogiczne,Kraków: Wydawnictwo Impuls, s. 281.13Jacek Pulikowski, 2002, Warto być ojcem, Poznań: Inicjatywa Wydawnicza Jerozolima, s. 67.14Aleksandra Hulewska, 2002, Stereotypy związane z płcią a realizacja zadań rozwojowych w okresiedorosłości, [w:] K. Appelt, J. Wojciechowska (red.), Zadania i role społeczne w okresie dorosłości,Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, s. 130.15J. Witczak, op. cit., s. 24.16J. Witczak, op. cit., s. 12-15.