Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości - Wiedza i ...

Joanna Rzońca – Zesłańcy, buszrangerzy, wędrowni postrzygacze owiec – męski świat australijskiego...186dekadach XX wieku słowo diggers nabrało nowego znaczenia, gdyż zaczęto nim określaćżołnierzy australijskich walczących na frontach pierwszej wojny światowej – Australijczycyodznaczali się dużą solidarnością i poczuciem wspólnoty oraz niezwykłąumiejętnością współpracy, której często brak było żołnierzom innych narodowości. Dziśdiggersami nazywa się po prostu mężczyzn służących w australijskiej armii.Opisując galerię męskich sylwetek obecnych w australijskiej kulturze, nie sposóbnie wymienić jeszcze dwóch kategorii: ockera i buszmena. Pojęcie ockera, którepoczątkowo stanowiło zdrobnienie imienia Oskar, w latach 70. XX wieku zaczęłooznaczać pewien rodzaj dobrodusznego prostactwa. Jego pierwszym wcieleniembyła postać z komiksu Aussie in Pommieland (co przetłumaczyć trzeba jako Australijczykw Anglii) Barry’ego Humprhriesa i Nicolasa Garlanda 14 . Termin ten definiowanyjest przez Macquarie Dictionary jako: 15 archetypiczny, pozbawiony ogłady Australijczyk ze środowiska robotniczego; prostacki, nieokrzesany, szowinistyczny Australijczyk; australijski mężczyzna o cechach uznawanych za typowo australijskie: dobryhumor, gotowość do pomocy i zaradność;Trzeba podkreślić, że mimo tych niejednoznacznych definicji omawiany terminwcale nie kojarzy się w Australii dobrze, gdyż ockeryzm oznacza odrzucenie wielu wartościklasy średniej oraz wulgarność i prostactwo. „Wytwór społeczeństwa dostatku,ocker, może być dobrodusznym brzuchatym pijaczkiem, ale może też być trochę cwaniakiemna podobieństwo dawnych chuliganów (...)” 16 . Ockeryzm w pewnym momenciezaczęto odbierać jako coś w rodzaju schorzenia kulturowego, zjawisko o potencjaledestrukcyjnym, choć stosowano go też jako kulturową metaforę Australii.Buszmen natomiast to kategoria odbierana bardziej pozytywnie. Pojęcie ma swojeźródło w dziewiętnastowiecznej literaturze australijskiej, w której częste było podkreślanie„typowo australijskich elementów” odgrywających dużą rolę w kształtowaniunarodowej tożsamości. Buszmen to mężczyzna („W wielkim australijskim śnie niema miejsca dla kobiet” 17 ) z buszu, będący jego pogromcą i produktem zarazem – spontaniczny,szorstki w obejściu, ale równocześnie praktyczny i wytrzymały.Choć dwie przywołane postawy są w gruncie rzeczy przeciwstawne, to ich syntezęznaleźć można w postaci wykreowanej przez Paula Hogana w filmie Krokodyl Dundee.Hogan to osoba niezwykle znana w australijskiej popkulturze – wypromowały goreklamówki papierosów Winifield, piwa Foster’s i turystyki, a także seriale telewizyjne(na przykład The Anzacs). Ważnym czynnikiem wspierającym późniejszy sukcesfilmu Krokodyl Dundee był wybór Paula Hogana na Australijczyka roku oraz jegodecyzja o rezygnacji z lukratywnej kampanii reklamowej papierosów, by nie mieć14Komiksowa postać Barry’ego “Bazza” McKenzie została przeniesiona na duży ekran przez Bruce’aBeresforda filmem „PRZYGODY BARRY’EGO MCKENZIE”, który, tak jak komiks, jest satyrąna prowincjonalizm Australii, ale też na pretensjonalność Anglii. Zob.: John Rickard Australia. Historiakultury Wrocław – Warszawa – Kraków 1994, s.206, a także: Marek Haltof Kino Australii: o ekranowejkonstrukcji Australii, Łódź 1996, s. 53.15podaję za: Marek Haltof Kino Australii: o ekranowej konstrukcji Australii, Łódź 1996, s. 51.16John Rickard Australia. Historia kultury Wrocław – Warszawa – Kraków 1994, s. 206.17Ibidem, s.126-127.