Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości - Wiedza i ...

Anna Grygiel – (Nowy) model polskiego ojcostwa62niemożliwa do zastąpienia. Ojciec bowiem dostarcza dziecku tych wzorów w jegorozwoju społecznym i moralnym, których matka nie może – zupełnie lub w tak szerokimzakresie – zaoferować 40 . Niestety, mimo tej ogólnie dostępnej wiedzy na tematnieocenionej roli ojca w wychowaniu dziecka, trudno jest mówić o jednakowymuznaniu dla ról rodzicielskich kobiety i mężczyzny. Tak jak istnieje problem dyskryminacjikobiet na rynku pracy, tak mężczyźni są dyskryminowani i niedocenianiw roli rodziców.Jednym z najbardziej widocznych obszarów dyskryminacji ojców są sprawysądowe o przyznanie opieki nad małoletnim dzieckiem. W sądownictwie rodzinnymw Polsce (i nie tylko) funkcjonuje stereotyp ojca nadużywającego alkoholuoraz stosującego przemoc wobec bliskich. Statystyki tylko to potwierdzają – w Polscejedynie ok. 3 % ojców uzyskuje prawo do sprawowanie opieki nad dziećmi porozwodzie 41 (podczas gdy w Stanach Zjednoczonych wskaźnik ten wynosi ponad50 %) 42 . Ojcowie zarzucają stronniczość polskim sądom, które, jeśli chodzi o sprawyw zakresie prawa rodzinnego i opiekuńczego, reprezentowane są przeważnie przezkobiety. Zwracają także uwagę, że sądy przyznają ojcom nieproporcjonalnie mniejczasu na przebywanie z dzieckiem niż matkom, a ich rola jest często sprowadzanawyłącznie do płacenia alimentów.Odczucie nierówności w traktowaniu przez sądownictwo rodzinne ojców stałosię przyczyną powołania do życia wielu organizacji, których celem jest obrona i egzekwowaniepraw ojców. Obecnie polscy ojcowie tworzą takie organizacje, jak:Stowarzyszenie Obrony Praw Ojca, Stowarzyszenie Centrum Praw Ojca i Dziecka,„Ojcowie z Trójmiasta”, Fundacja Ojców Pokrzywdzonych przez Sądy, Stowarzyszeniena rzecz Równouprawnienia i Poszanowania Prawa. Z kolei portale internetowetakie, jak: www.tata.pl, www.wstroneojca.ngo.pl, www.fundacjaojców.org.pl,www.ojcowie.pl pokazują często smutną rzeczywistość w polskich rodzinach, wytykająsądom łamanie prawa oraz stronniczość. Realnym osiągnięciem Stowarzyszeniana rzecz Równouprawnienia i Poszanowania Prawa było przyjęcie przezSenat poprawki do projektu ustawy zakazującej dyskryminacji ze względu na płećprzy przyznawaniu opieki nad dzieckiem po ustaniu związku, choć ustawę Sejmostatecznie odrzucił 43 .Kolejnym zjawiskiem, które potwierdza odmienne traktowanie kobiet-matek i mężczyzn-ojców,jest brak dyskusji o samotnych ojcach. Podczas gdy samotne matki doczekałysię nie tylko konkretnych uregulowań prawnych czy organizacji, które wspie-40Katarzyna Sępowicz-Buczko, 2004, Wychowawcza rola ojca w rodzinie, „Małżeństwo i Rodzina”nr 2 (10), s. 29.41Jak podaje Sławomir Lasek, duży odsetek ojców występuje o przejęcie wyłącznej opieki nad dzieckiem.Dla przykładu, według danych Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno-Konsultacyjnego w Kielcach,37% ojców stara się o przyznanie takiej opieki, natomiast tylko 5% ojców deklaruje brak zainteresowaniadzieckiem/dziećmi – zob.: S. Lasek, Postawy ojców w sytuacji konfliktu rodzinnego, http://wstroneojca.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=818&Itemid=153z dnia 10.01.2009.42Fragment rozmowy Marka Borkowskiego, wiceprezesa Centrum Praw Ojca i Dziecka na tematfatalnej sytuacji mężczyzn przed sądami rodzinnymi z Robertem Witem Wyrostkiewiczem, http://ojcowie.pl/index.php/publikacje/artforumers/84-centrum-praw-ojca-i-dzieckaz dnia 20.01.2009.43Hanna Łyszkiewicz, Losy ojców walczących o prawo do swoich dzieci, http://www.wstroneojca.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=61&Itemid=153z dnia 15.01.2009.