Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości - Wiedza i ...

Katarzyna Szmigiero – Zmieniające się oblicze nerwicy wojennej: przedstawienia weteranów I wojny...207Najwyraźniejszym, choć mało wyszukanym, przykładem zmiany kobiecych oczekiwańwzględem partnerów jest melodramat Powrót do domu. Główna bohaterka jest żonąkrzepkiego żołnierza piechoty morskiej, jednak nigdy nie została przez niego zaspokojonaseksualnie. Pierwszy orgazm osiąga ze sparaliżowanym Luke’em, który dzięki swojejimpotencji symbolizuje nowy model nie-fallicznego mężczyzny. Luke oferuje jejzwiązek partnerski, szanuje i rozumie jej kobiecość. Fizyczne kalectwo zmusiło go doprzewartościowania tradycyjnego wzorca męskości w taki sposób, że stał się wrażliwyi czuły. W czasie trwania konfliktu wietnamskiego, pod wpływem hipisowskiej kontrkultury,wyłonił się w Stanach nowy, alternatywny model męskości. Mimo iż głównynurt mody nie przejął całkowicie falbaniastych koszul w psychodeliczne wzory, długichwłosów czy biżuterii, bez wątpienia zmienił sposób myślenia o kanonie męskości. Zwyklimężczyźni zaczęli nosić odważniejsze kolory czy włosy do ramion. Typ ogolonego najeżyka osiłka w mundurze przestał być dla kobiet atrakcyjny, gdyż utożsamiał stare, patriarchalnewartości. Dodatkowo przekonanie o okropnościach, których musiał się dopuścićwobec wietnamskich cywilów, zwłaszcza kobiet i dzieci, oznaczało wyparcie sięprzez niego cnót domowych, a feministki domagały się od nowego mężczyzny większegozaangażowania w obowiązki gospodarskie czy opiekę nad dziećmi.Warto zastanowić się, czemu przemysł filmowy koncentrował się na prezentowaniukrwawych jatek i demoralizacji wojska, zamiast, jak do tej pory, ukazywać „żołnierza-gentlemanaz filmów o II Wojnie Światowej, którego rozsławił John Waynei inni.” 15 Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Po pierwsze, dzięki postępowimediów, zwłaszcza telewizji, wiadomości z frontu natychmiast pojawiały sięw niemal każdym amerykańskim domu. Bez wątpienia niektórzy żołnierze zawsze dopuszczalisię przestępstw wojennych – masakr na cywilach, gwałtów czy rabunków,jednak informacje o tych czynach nie docierały do ich bliskich, więc po powrocie dodomu witano ich jak bohaterów – obrońców czy oswobodzicieli. Codzienna brutalnośćwojny – cierpienie, pot, krew, ból i śmierć – pozostawały w tyle za oficjalną propagandą,prezentującą działania wojenne jako akty heroizmu. Przeciętny cywil niemusiał się zastanawiać, co właściwie dzieje się na froncie. Nie uświadamiał sobiew pełni, że celem walki jest zabicie drugiego człowieka. W przypadku konfliktu wietnamskiegotaka beztroska ignorancja była niemożliwa, gdyż okaleczone ciała, spalonewioski oraz płaczące dzieci codziennie gościły na ekranach telewizorów czy na pierwszychstronach gazet 16 . Co więcej, postęp w dziedzinie techniki i medycyny sprawił, iżwielu bardzo ciężko rannych natychmiast transportowano helikopterem na stół operacyjnyi ratowano im życie. Podczas poprzednich wojen nie byłoby możliwości udzieleniaim tak skutecznej i szybkiej pomocy, najpewniej umarliby w wyniku odniesionychobrażeń 17 . Dlatego niegdyś z wojen wracali stosunkowo mało okaleczeni weterani. Jednakw okresie wojny w Wietnamie dziesiątki sparaliżowanych i oszpeconych młodychludzi przypominało cywilom, że wojna to okrutna i bezwzględna sprawa.15Susan Jeffords, 2002, The Reagan Hero: Rambo [w:] R. Eberwein (red.) The War Film, NewBrunswick, Rutgers University Press, s. 154.16John Sibley Butler, 2004, Foreword [w:] Scott, Wilbur J. Vietnam Veterans Since the War. The Politicsof PTSD, Agent Orange and the National Memorial, Norman: University of Oklahoma Press, s. XVIII.17Wilbur Scott, 2004, Vietnam Veterans Since the War. The Politics of PTSD, Agent Orange andthe National Memorial, Norman: University of Oklahoma Press, s. 9-12.