Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości - Wiedza i ...

Katarzyna Szmigiero – Zmieniające się oblicze nerwicy wojennej: przedstawienia weteranów I wojny...Katarzyna Szmigiero200Zmieniające się oblicze nerwicy wojennej:przedstawienia weteranów I wojny światoweji wojny wietnamskiej 1Zarówno nerwica frontowa z czasów I wojny światowej, jak i tzw. syndromwietnamski są przejawami choroby znanej jako zespół stresu pourazowego(z ang. PTSD – Post-Traumatic Stress Disorder). Jej objawy i nazwa zostaływprowadzone do diagnostyki oraz nozologii psychiatrycznej w latach siedemdziesiątychubiegłego wieku, głównie w wyniku starań weteranów wojny wietnamskieji reprezentujących ich interesy adwokatów. Umieszczenie tej jednostki chorobowejw oficjalnej klasyfikacji Podręcznika statystyczno-diagnostycznego (Diagnostic andStatistical Manual of Mental Disorders) oznaczało bowiem, iż weterani mogli sięstarać o pokrycie kosztów leczenia czy otrzymać rentę chorobową.Stephen O’Brien w książce zatytułowanej Traumatic Events and Mental Health(Wydarzenia traumatyczne a zdrowie psychiczne) podaje, iż pierwszym opisanymprzypadkiem stresu pourazowego jest legenda o czarodzieju Merlinie, który wycofałsię z życia publicznego po udziale w krwawej bitwie. W wieku XIX zaobserwowanoniepokojące objawy natury psychicznej, między innymi u weteranówwojny secesyjnej czy osób, które przeżyły wypadek kolejowy, jednak dopiero wiekXX przyniósł prawdziwą epidemię PTSD. Bez wątpienia nie jest to choroba nowa,jednak jej nasilenie zdecydowanie stanowi znak czasów. Oznacza bowiem, iż warunkiżycia znacznie się polepszyły i ludzie mają wyższe wymagania względemswojego samopoczucia. Nie jest ono tylko kwestią zaspokojenia podstawowych potrzebi zachowania zdrowia fizycznego, lecz również zadowolenia czerpanego z życia,poczucia indywidualnego szczęścia i spełnienia.Każdy człowiek doświadcza przykrych zdarzeń, które mogą powodować cierpienie,choć większość z nas ma wystarczająco dużo szczęścia, by uniknąć wojen i katastrofnaturalnych. Większość osób nie staje się również ofiarami gwałtu czy przemocy domowej.Istnieją jednak takie trudne życiowe okoliczności, których uniknięcie jest niemal1Pierwsza część poniższego artykułu będzie w nieco zmienionej wersji opublikowana jako „Przedstawienianerwicy frontowej w prozie brytyjskiej” w książce Stereotypy i wzorce męskości w różnychkulturach świata Red. Płonka-Syroka, Bożena. Warszawa: DiG, 2008.