Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości - Wiedza i ...

Magdalena Dąbrowska – Męskość w okresie transformacji: zmiana ekonomiczno-społeczna...33pozwolić na początku mojego wystąpienia na refleksję bardziej osobistą. Otóż jestemojcem czworga dzieci, a wspólnie z rodziną oczekujemy na dniach urodzin piątegodziecka. W zasadzie mógłbym z tej trybuny nie zabierać głosu, bowiem problem,o którym dziś mówimy, nie jest problemem moim ani mojej rodziny. Tak bym postąpił,gdyby problem aborcji można było sprowadzić li tylko do wymiaru własnego sumienia.Jest jednak inaczej. Życie ludzkie jest bowiem dobrem absolutnym.(...)” 22 . Przywołanyobraz mężczyzny nawiązuje do modelu „normatywnej męskości” charakteryzowanejjako biały, heteroseksualny mężczyzna z klasy średniej, głowa rodziny, ojciec dzieci.Często obrońca życia to także mężczyzna obdarzony autorytetem: „[z]wracam się jakoobrońca życia, jako lekarz” 23 .Dyskurs polityczny przedstawia historię męskiej, solidarnej walki w obronie narodu.Z tła męskiego braterstwa wyłania się jednak pewna grupa mężczyzn, których zaangażowaniew sprawę życia nienarodzonych jest kwestionowane. W czasie debat pojawiasię kilka wypowiedzi adresowanych szczególnie do tej właśnie grupy, oskarżanejo zbrodnicze knowania podejmowane do społu z kobietami. Chodzi o polskich lekarzy,którzy wraz z polskimi kobietami, w majestacie prawa zabijają nienarodzonych. Co ciekawe,nie grozi się im karą, lecz apeluje do ich szlachetności, licząc być może na to, iżlekarz jest przede wszystkim mężczyzną, a więc ma głęboko zakodowany honor i gotowośćwalki po właściwej stronie. Apel, nawiązujący do etosu służby i posłuszeństwa,niejako powołuje lekarzy do walki na froncie życia: „Lekarze, do was się zwracam, szlachetnistrażnicy życia i zdrowia ludzkiego, dajecie świadectwo wzorowej służby życiuludzkiemu w terapeutycznym posługiwaniu. Jakże często urzekacie swym pięknemi szlachetnością, wnosząc nie kwestionowane wartości do skarbnicy lekarskiej kulturymoralnej. Stańcie odważnie na straży ochrony życia nienarodzonych” 24 . Podobniejak w analizach prezentowanych przez Michela Foucaulta, dyskurs władzy i dyskursekspertów przywłaszczają sobie prawo do kontroli nad wszystkimi „innymi”– w tymwypadku nad kobietami.Nie zawsze walkę toczono tylko i wyłącznie w imieniu nienarodzonych. Posełprzedstawia się jako obrońca uciemiężonych, wyraźnie nawiązując do rycerskiegowzorca męskości, według którego zadaniem rycerza jest chronić wszystkich słabych,uciśnionych, zwłaszcza zaś stawać w obronie dziewic, wdów i sierot. „Wreszcie ostatniasprawa, a dotycząca każdego z nas, posłów. Nie możemy zapominać, że nasze publicznezaangażowanie w ochronę życia nienarodzonych musi być ze względów moralnychnierozłączne z obowiązkiem czynnego zaangażowania się po stronie wszystkichurodzonych, zwłaszcza urodzonych z wadami rozwojowymi, z niedorozwojem umysłowym,dzieci chorych, matek wychowujących swoje chore dzieci” 25 . Przedstawieniemęskości współgra z ramą definiującą kobietę jako ofiarę relacji społecznych.Można się zastanawiać, czy poprzez położenie nacisku na konieczność udziałumężczyzn w walce o równość płci, dotychczasowy wkład kobiet (np. ruchu feministycznego)nie znika z pola widzenia. Czy „równość” wywalczona przez mężczyzn będziefaktyczną wolnością, czy raczej łupem złożonym u stóp kobiet, by w zamian23Kazimierz Pękała, 1 kadencja, 21 posiedzenie, 3 dzień (24.07.1992) 7 punkt.24Jan Świtka, 1 kadencja, 33 posiedzenie, 1 dzień (30.12.1992) 2 i 3 punkt.25Cezary Piasecki, 1 kadencja, 33 posiedzenie, 1 dzień (30.12.1992) 2 i 3 punkt.