Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości - Wiedza i ...

Joanna Rzońca – Zesłańcy, buszrangerzy, wędrowni postrzygacze owiec – męski świat australijskiego...Joanna Rzońca180Zesłańcy, buszrangerzy, wędrowni postrzygacze owiec– męski świat australijskiego interioruw narodowej literaturze i filmieW wielkim australijskim śnienie ma miejsca dla kobiet.Marek HaltofKulturowe stereotypy Australii obfitują w silne męskie postaci, które zdominowaływyobraźnię pisarzy i artystów kreujących wizerunek Antypodów w literaturze,malarstwie czy też filmie. Ciekawe sylwetki kobiece pojawiały sięsporadycznie, tworząc raczej tło dla działań męskich bohaterów – kobieta zsuwanabyła na drugi plan, zazwyczaj zadowalając się rolą „wiernej heroiny w buszu”. Takikształt kulturowego krajobrazu Australii przeważał w jej rodzimej literaturze i sztuceprzez cały wiek XIX oraz znaczną część wieku XX. Jednak czy ma on rację bytu takżei dziś? Czy Australia u progu XXI wieku jest wciąż „męskim światem”? Aby odpowiedziećna tak postawione pytania, należy przyjrzeć się australijskim mitom i stereotypom,wykształconym jeszcze w dziewiętnastym stuleciu, które stały się podstawątożsamości kulturowej Australijczyków. Dla prześledzenia owych „męskich” tropóww kulturze australijskiej szczególnie wdzięczny i atrakcyjny wydaje się być materiałliteracki oraz filmowy, w którym często odzwierciedlają się tendencje społeczne.Warto więc uważnie przeanalizować sposób prezentacji bohaterów w wybranych australijskichpowieściach, balladach i filmach, by zastanowić się nad aktualnością męskiejdominacji na Antypodach oraz dociec jej przyczyny.Powód nietrudno jest znaleźć – kobiety w Australii stanowiły mniejszość z powoduuwarunkowań historycznych. W ekspansji kolonialnej Europejczyków uczestniczyli początkowoprzede wszystkim mężczyźni, dlatego też wiele zamorskich kolonii było silniezmaskulinizowanych. Do takich miejsc należały chociażby Kanada czy Australia.Właśnie Australia jest tutaj szczególnie warta uwagi, głównie ze względu na funkcję,jaką pełniły jej ziemie – „naturalnego więzienia” dla brytyjskich skazańców. To owizesłańcy stanowią pierwszą istotną grupę, która miała niezwykle duże znaczeniew kształtowaniu australijskiej tożsamości i która stała się jedną z ważniejszych kategoriikulturowych obecnych w australijskiej twórczości. Kategorii tych jest jednak więcej– przeplatają się one i stykają ze sobą w całym folklorze australijskim, „przesiąknięte”są nimi piosenki, powieści i filmy. W różnych układach, razem czy też osobno, tworząone obraz tego, co można by nazwać „kwintesencją australijskości”.