Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości - Wiedza i ...

Katarzyna R. Łozowska – Męskie oswajanie codzienności w powieści „Biało-czerwony” Dawida Bieńkowskiego169i dyplomatycznie rozdzielić skłócone o łopatkę maluchy. Paweł nie ma o nim najlepszegozdania. Mimo że mężczyzna okazuje się być gościem, który na giełdzie zarobiłogromną kasę, kupił największy apartament w apartamentowcu, to z wypielęgnowanymidłońmi, delikatnymi, budzącymi zaufanie u kobiet, przyznając się otwarcie doswojej miękkości, dostaje od otoczenia cięgi. A to, że fajtłapa, a to, że babysitter, że pozwalasobie na „słabość” dekonspirowania swej opiekuńczości i ojcowskiej miłości.W oczach innych samców z apartamentowca taki mężczyzna wyłącznie traci. Przynajmniejtak twierdzi Paweł. I sam nie wymaga wiele od życia. Chce obiadu na stole,grzecznego i cichego dziecka oraz żony, która zawsze będzie patrzeć na niego z nieukrywanympodziwem. Przesiąka go „polskość” – polska tradycja, polskie męskie wychowaniei polska wizja rodziny, w której to on – pan i władca – dzieli, rządzi i podejmujedecyzje, któremu należy się szacunek i który ma absolutne prawo do „lwiej soboty”. Niestety,coraz częściej Paweł uświadamia sobie, że współczesny świat nie jest dla niegostworzony. Wypełniają go bowiem pochwiaki, miękasy, flaki i inne zwisiory, które zeswoich słabości próbują uczynić cnoty, a cechy prawdziwego mężczyzny przypisują wymarłymtroglodytom, traktując je jako relikt jaskiniowej, prymitywnej przeszłości.Pochwiak to szczególna kategoria kulturowa mężczyzny nowoczesnego. Nieagresywny,wręcz delikatny, rozsądny. Obnażanie swojej wrażliwości nie przysparza mumęskości. Ale, o dziwo, kobiety uznają go za wrażliwego „prawdziwego mężczyznę”.Tymczasem powieściowy „Macho-Polo” nie wie, jak rozmawiać i postępować z kobietami.Wszystkie jego plany biorą w łeb, nic się nie udaje. Maja już nie daje się obłaskawićkolejnymi prezentami, Sandra kończy spotkanie, bijąc Pawła. A on przecież niemoże okazywać wrażliwości. Musi być silny, wzbudzać podziw i szacunek. Byciewrażliwym jest równoznaczne z porażką.Bieńkowski bez litości rozprawia się z mitem mężczyzny-Polaka. Wyszydza jego sposóbpatrzenia na rzeczywistość, pozerstwo, obnaża jego bezradność. Bo Paweł wielu rzeczyzwyczajnie nie potrafi. Nie potrafi uszczęśliwić swojej żony, nie umie być autorytetemdla swojego syna, zająć się najprostszymi domowymi sprawami, zrozumieć drugiej osoby.Swoich bliskich najchętniej widziałby tylko na zdjęciu w komórce, którym mógłby chwalićsię znajomym, udowadniając, jak świetnie wywiązuje się z roli głowy rodziny. Współczesnośćnie wymaga od mężczyzny siły. Elektronika i automatyzacja zmieniły nie tylkonaszą codzienność, ale nawet sposób prowadzenia wojen. Nic więc dziwnego, że Pawełmarzy o elektronice w domu. Telewizor na pilota to oczywistość. Ale na pilota powinnybyć też szczotka i szufelka. Inaczej to, co się zmiata, nie chce trafić tam, gdzie powinno.Przekleństwem Pawła jest też Guma, która zabiera całą przyjemność, ogranicza doznania,poskramia męską wrażliwość. Sex w Gumie to jak lizanie czekolady przez szybę. Gumazagraża Twardości, niszczy ją. Zabija męską spontaniczność. „Gdyby chociaż Guma byłana pilota!” – wzdycha Paweł. „Pstryk i jest tam, gdzie być powinna” 18 .Mniej więcej w połowie powieści obserwujemy widowiskową eksplozję w kuchni.Tu właśnie, w świetle fajerwerków, pada misterna konstrukcja damsko-męskich stereotypów.No bo jak nakarmić Młodego? Jak przygotować do jedzenia to, co jedządzieci? Paweł męczy się nad jajecznicą na śniadanie. Próba omal nie kończy siępożarem mieszkania. Straty: patelnia do wyrzucenia, poparzone palce, rozbite jajka.18op. cit., s.121.