Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości - Wiedza i ...

Anna Grygiel – (Nowy) model polskiego ojcostwaAneta Grygiel55(Nowy) model polskiego ojcostwaTruizmem jest stwierdzenie, iż ojciec jest tak samo potrzebny w wychowaniudziecka jak matka. Istnieje wiele naukowych dowodów na to, że brak ojca w procesiewychowania może wyrządzić dziecku dotkliwe szkody. Jednak pomimotej „świadomości” ciągle można mówić o pewnej dyskryminacji ojców – nie tylkow Polsce, ale w wielu innych miejscach na świecie. Rodzicielstwo wciąż jeszcze kojarzonejest głównie z macierzyństwem. Ojcostwo przez lata traktowano drugorzędnie,zaś ojcowie przez długi czas pozostawali w cieniu swoich partnerek – matek. Naszczęście od kilku lat ten popularny przez wieki (patriarchalny) model zaczyna sięnieco zmieniać. Społeczeństwo coraz bardziej docenia rolę ojców. Co więcej, samimężczyźni coraz częściej odczuwają potrzebę uczestnictwa w wychowywaniu swojegopotomstwa. Szczególnie w krajach zachodnich kładziony jest duży nacisk naczynne angażowanie się ojców w wychowanie dzieci. Polski model ojcostwa ciągledosyć silnie bazuje na tradycyjnym rozumieniu roli ojca. Powoli jednak i my zaczynamydostrzegać, że bycie ojcem stanowi nie mniej znaczący fakt w życiu mężczyzny,niż macierzyństwo w życiu kobiety 1 oraz że może być ono źródłem jego największejradości 2 . Na ile jednak można mówić o nowym modelu ojcostwa w Polsce? Czyzmiany, które od jakiegoś czasu obserwujemy w obszarze polskiego ojcostwa, mającharakter chwilowego zachłyśnięcia się modą na „nowoczesnego tatę”, czy też istniejeszansa na trwałe zinternalizowanie owego nowego sposobu realizacji roli ojca?Te pytania stały się inspiracją do podjęcia tematu niniejszego artykułu, którego celemjest refleksja nad przemianami i kształtem współczesnego polskiego ojcostwa. Podstawąanaliz są w głównej mierze badania własne dotyczące opinii młodych mężczyznna temat ojcostwa, dane statystyczne Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz badaniaprzeprowadzone przez Centrum Praw Kobiet w Łodzi, dotyczące urlopów ojcowskichi inne. W artykule odnoszę się także do informacji na temat urlopówojcowskich w Szwecji, Norwegii oraz Francji.1Jean Delumeau, Daniel Roche (red.), 1995, Historia ojców i ojcostwa, Warszawa: WydawnictwoSzkolne i Pedagogiczne, s. 418.2Jacek Pulikowski, 1999, Najważniejsza kariera mężczyzny, „Gość Niedzielny” nr 4.