Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości - Wiedza i ...

Ewa Hyży – Chrześcijański ruch Promise Keepers a kryzys męskości. Perspektywa feministyczna6890. W miejsce stosowanego we wczesnym stadium deterministycznego, binarnegopodejścia do kwestii gender – kobiety/kobiecość oraz mężczyźni/męskość – zaczętozajmować się skomplikowaną i różnorodną strukturą powyższych zależności. Mimo żeteoretycy często podkreślali/ją, iż problemy męskości mogą być adekwatnie analizowanetylko przez nich samych (tj. mężczyzn), nie zniechęciło to feministek do podejmowaniapogłębionych badań nad problematyką „męskości”. Badania te bowiem nietylko umożliwiają lepsze zrozumienia zjawiska mizoginii, ale są wręcz niezbędne dlastudiów nad podmiotowością kobiet 2 . Feministyczne prace zajmujące się specyficznieproblematyką ruchów męskich są jednak nieliczne i zazwyczaj ograniczają się do ichostrej krytyki 3 , co nie pozwala na stworzenie pełnego obrazu tego fenomenu. Badaniewpływu ruchów na kształtowanie nowego („pokryzysowego”) oblicza męskości oraz,generalnie, na zmiany instytucji społecznych wymaga zaś niewątpliwie wkładu różnorakichpunktów widzenia, w tym także feministycznego.„Kryzys męskości”W ostatnich paru dekadach często słyszymy o tzw. kryzysie męskości – główniew popularnych środkach masowego przekazu, ale nie tylko. Czytamy też o nim w pracachsocjologicznych i psychologicznych. Jako przykład można tu wymienić tekst znanejamerykańskiej feministki Susan Faludi Stiffed: The Betrayal of the American Manz 1999 roku, który zyskał niezwykle dużą popularność oraz przychylność szerokiej grupyczytelników. Opierając się na 6-letnich empirycznych studiach, autorka doszła do wniosku,że współcześni mężczyźni przechodzą głęboki kryzys własnej tożsamości: czują sieoszukani i zdradzeni, i to nie tylko na skutek rozwoju feminizmu bądź niespożytkowanegotestosteronu, lecz z powodu nowej kultury, która nie ceni już tradycyjnych przejawówmęskości, to jest: honoru, ciężkiej fizycznej pracy, odwagi i lojalności. Bezpośrednimistotnym powodem kryzysu pokolenia powojennego, generacji baby boomers,okazał się być wpływ ich macho, surowych, uczestniczących w II wojnie światowejojców, którzy choć sami doświadczali frustracji związanych z postępującymi zmianamispołecznymi, narzucili swym synom nierealistyczne i niepopularne już standardy męskości,często czyniąc to bardzo brutalnie 4 . Widocznymi skutkami tej sytuacji stałysię, zdaniem Faludi, epidemiczne wręcz rozmiary depresji i wielka liczba samobójstwwśród tego pokolenia.Sami mężczyźni skarżą sie, że słyszą od feministek, i generalnie od kobiet, jakimibyć nie powinni (nie powinni być słabi, kobiecy, queer, sentymentalni, matkujący oraz– jak ich ojcowie – agresywni), jednakże nie otrzymują propozycji pozytywnych– wskazówek jacy być powinni. Sprzeczne sygnały uzyskują też od swych partnerek,kiedy usiłują się dowiedzieć, jakie cechy osobowościowe są dla nich atrakcyjne2Przykładem mogą tu być prace Eve Sedwick, Susan Jeffords, Kaja Silverman czy Robyn Wiegman.3Do wyjątków należą poglądy kontrowersyjnej wśród feministek filozofki Christine Hoff Sommers.4Faludi opisuje swe spostrzeżenia poczynione na zajęciach „grup wsparcia” Promise Keepers.Twierdzi, że ze zdziwieniem zaobserwowała, iż mężczyźni najwięcej czasu poświęcali nie poprawieswej relacji z żonami i dziećmi, jak by to wynikało z oficjalnego programu grup, ale swym nieobecnymi często znęcającym się nad nimi w dzieciństwie ojcom (Faludi, 1999).