Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości - Wiedza i ...

Urszula Kluczyńska – Sport jako obszar konstruowania tożsamości mężczyzn. Znaczena wpisane...94wania swej męskości zdejmuje tym samym z męskich barków obowiązek negowaniakobiecości. Można oczywiście dostrzec powrót do celebrowania męskości tradycyjnej,lecz równocześnie funkcjonują męskości, których cechą nie jest homofobia.Dziś mężczyźni nie tylko mają prawo posiadać coraz więcej tzw. „kobiecych cech”.Coraz częściej stanowi to wymóg rzeczywistości społecznej.Agresja i przemoc w sporcie oraz w życiuAnalizując praktykę kulturową, jaką jest sport, należy pamiętać o jej szerokimzróżnicowaniu. Różne typy czy dyscypliny sportowe różnią się od siebie i część z nich,przede wszystkim sporty kontaktowe, jest postrzegana jako bardziej męska, albowiemsą uosobieniem typowo męskich cech: agresji, przemocy i kultu siły. Jak zauważa JayJ. Coakley: „silni i agresywni mężczyźni są przemieniani w bohaterów w sporcie, podczasgdy nieagresywni mężczyźni są marginalizowani i pozbawiani męskości” 58 . Takapostawa i zachowanie podkreślają męską dominację. Agresja stanowi zatem konstytutywnącechę sportu „męskiego” – sportu, gdzie przemoc jest tolerowana, a nawet celebrowana.Mężczyźni uprawiający sporty, które nie wymagają ukazania agresji czysiły, a zatem określane jako kobiece, nie stają się bohaterami. Częściej uznaje się ichza śmiesznych, niemęskich, sfeminizowanych. Sporty kontaktowe wynoszą na piedestałprzemoc i agresję oraz naturalizują doznanie ran i kontuzji – tak, że traktuje sięje jako nieodłączny sportowy element, a czasem nawet jako cel sam w sobie. Wedługbadań przeprowadzonych przez Todda M. Loughead i Larry M. Leith umiejętnościtechniczne sportowca oraz zdolność do przejawiania agresji stanowią zasadnicze cechycharakteryzujące dobrego gracza w hokeja, zaś agresywne postawy są dodatkowowzmacniane przez trenerów 59 .Agresja i przemoc to istotne cechy sportu. Ekstremalną formą naturalizacji przemocy,którą przecież postrzega się powszechnie jako antyspołeczne zachowanie, jestprzeniesienie jej na codzienne życie i relacje z kobietami. Uosobieniem przemocyi mizoginistycznej postawy jest Mike Tyson, który stwierdził w jednym z wywiadów:„Lubię ranić kobiety. Lubię słyszeć jak krzyczą z bólu, widzieć jak krwawią.To sprawia mi przyjemność.” 60Analizując powyższy problem w skali globalnej, można by jednak wysunąć zastrzeżenie:czy rzeczywiście agresja mężczyzn sportowców w stosunku do kobietjest wyższa niż w przypadku nie-sportowców (przy oczywistym założeniu o brakuakceptacji tego typu zachowań w ogóle)? Sportowcy doświadczają przecież stałejkontroli mediów, ich poczynania są upubliczniane, w wyniku czego pojedyncze wykroczeniazostają nagłośnione społecznie i piętnowane bardziej niż akty przemocydokonujące się w „domowym zaciszu”. Z drugiej strony jednak, wpisane w ideę58Jay J. Coakley, 1990, Sport in Society: Issues and Controversies, St Louis: Mosby, s. 232: podajęza: Ian Burgess, Allan Edwards, James Skinner, op. cit., s. 202.59Todd M. Loughead, Larry M. Leith. 2001. Hockey Coaches’ and Players’ of Aggression and theAggressive Behavoir of Players. “Journal of Sport Behavoir” 4, 24.60Cyt. za: Ian Burgess, Allan Edwards, James Skinner, op. cit., s. 207.