Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości - Wiedza i ...

Andrzej Radomski – Kultura 2.0 a praktyki męskości118najlepiej przystosowanych osobników, aniżeli z ich przeżyciem.Ewolucja zdaje się być pochodną kilku czynników: walk między pasożytem i jegogospodarzem, między różnymi rodzajami genów, między osobnikami należącymi dotego samego gatunku, między osobnikami tej samej płci rywalizującymi o dostęp doosobników płci przeciwnej. Ponadto: „geny są tak zaprogramowane, by reagowały i wchodziływ interakcje ze środowiskiem […] nasz organizm jest bardzo precyzyjnie nastawionyna odbiór świata” 11 .Od kilku lat mówi się o nowych jednostkach dziedziczenia. To już nie geny są zanie uważane. Do tej pory sądzono, że całe DNA kodujące dane białko powinno być zawartew jednym genie. Obecnie „odkrycie RNAi uświadomiło jednak, że podstawowąjednostką dziedziczności nie jest gen, lecz pozycja pojedynczej litery (A, C, G, T– przyp. A. R.) w DNA […] i to właśnie wariacje tych poszczególnych liter, czyli polimorfizmypojedynczego nukleotydu SNP, są tym, co zastąpiło gen jako jednostkę dziedziczności(DNA kodujące poszczególne białka jest podzielone i rozrzucone w różnychmiejscach genomu)” 12 .Z punktu widzenia współczesnych koncepcji powszechne występowanie w przyrodziepłci należałoby rozpatrywać w aspekcie ewolucyjnym – w kontekście przetrwaniagatunku. Mieszanie się chromosomów należących do obydwu płci powodujewzrost różnorodności, co wpływa na wzrost skuteczności poszczególnych osobnikóww walce z różnymi zagrożeniami środowiskowymi (np. pasożytami). Dzięki temumogą reprodukować się te geny, które występują w najlepiej przystosowanych organizmach.Te ostatnie mają dawać lepszą gwarancję owej reprodukcji.Jak najskuteczniejsza reprodukcja genów (a właściwie SNP) ma być odpowiedzialnanie tylko za pojawienie się dwóch płci: męskiej i żeńskiej, lecz także zaróżnice miedzy nimi. Ukształtować się one miały w wyniku długiego procesu ewolucji,by potem być przekazywanym kolejnym pokoleniom.Rozmnażanie płciowe spowodowało wykształcenie się określonych cech u kobieti mężczyzn – związanych chociażby z problemem doboru partnera, z zapewnieniemopieki nad dziećmi i rodziną, agresją, zdolnością do obrony, zdobywaniem pożywieniai miejsca w hierarchii społecznej, z pokrewieństwem czy kształtowaniem tożsamościpłciowej. Mężczyźni (gdyż oni nas tu głównie interesują) mieli w procesie adaptacyjnymwykształcić takie m.in. cechy, jak: agresja, rywalizacja, skłonności przywódcze, zdecydowanie,skłonność do ryzyka, indywidualizm, pragmatyczność, odpowiedzialność,a z drugiej strony: wyobraźnia przestrzenna (ukształtowana na afrykańskich sawannach– kolebce ludzkości), zainteresowanie przedmiotami, rzeczami, narzędziami, zdolnościmatematyczno-logiczne, preferowanie bodźców wzrokowych czy nastawienie na działanie.Te przymioty składają się na coś, co jest nazywane tożsamością mężczyzny. Owecechy, jak podkreślają psychologowie ewolucyjni, są ponadkulturowe i ponadhistoryczne.Zostały bowiem zaobserwowane w różnych społecznościach, a dane źródłoweodnotowują, że i w przeszłości były one na porządku dziennym.Dostrzegalne od wieków głębokie różnice w zachowaniach kobiet i mężczyzn tłumaczysię na gruncie przyrodoznawstwa inaczej ukształtowanym na drodze ewolucji11Deborah Bloom: Mózg a płeć, wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa, 2000, s. 47.12Lee Silver: Rok cudów, [w:] „Newsweek”, nr 43, 2007, s. 70-71.