Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości - Wiedza i ...

Joanna Rzońca – Zesłańcy, buszrangerzy, wędrowni postrzygacze owiec – męski świat australijskiego...183jednak pozytywnego znaczenia. W roku 1847 przyznano ludziom parającym sięsquattingiem prawo do pierwokupu zajmowanych ziem oraz korzystne dzierżawy 5 .W Australii wyrosła w ten sposób tak zwana squatokracja.Jednak to nie squatokracja wycisnęła na folklorze australijskim tak znaczącepiętno, by być obecną w piosenkach i wierszach. Uczyniła to inna grupa związana ztym samym „owczym interesem” – wędrowni postrzygacze owiec, którzy strzygliowce, wędrując od jednej stacji hodowlanej do drugiej. Z tych wędrownych robotnikówrolnych i postrzygaczy narodził się wielki australijski etos człowieka interioru– włóczykija naznaczonego pijaństwem i samotnością, a jednocześnie zahartowanegoi bezwzględnie lojalnego wobec współtowarzyszy pracy. Opisane zajęcie, mimoże dobrze płatne i uczciwe, rządziło się jednak własnymi, bezwzględnymi prawami.Przede wszystkim nie było stałe, przez co skazywało parających się nim młodychmężczyzn na nomadyzm i włóczęgę, która nie zawsze obfitowała w dobre skutki.Postrzygacze tak naprawdę mieli pracę od przypadku do przypadku – czasembrak zajęcia i głód powodował, że najmowali się do wszelkich robót, nie tylko przyowcach. Niekiedy zaś te same powody spychały ich na drogę przestępstwa: dokonywaliwówczas drobnych rabunków i wdawali się w bójki. Typ samotnika przemierzającegoaustralijski interior, wciąż balansującego na granicy prawa, znany jestw Australii jako swagman. Sylwetka swagmana jest bardzo popularna w australijskiejkulturze, ale należy pamiętać, że – podobnie jak poprzednie opisywane kategorie– ma ona swój historyczny kontekst. Wędrowni wygłodzeni robotnicy pojawili sięw Australii po raz pierwszy podczas kryzysu gospodarczego w latach 90. XIX wieku,a powrócili wraz z kolejnym kryzysem na przełomie lat 20./30. XX wieku.Najsłynniejsza australijska piosenka Waltzing Matilda, napisana przez A.B.„Banjo” Patersona w 1895 roku, jest właśnie literacką opowieścią o jednym z owychwłóczykijów przemierzających Australię. Podczas pikniku nad stawem Combo Waterholeopowiedziano Patersonowi historię postrzygacza owiec, który wcześniejszejwiosny, podczas strajku postrzygaczy, popełnił w tym stawie samobójstwo.Opowieść rozbudziła wyobraźnię pisarza i postanowił on napisać na jej podstawieballadę. W kilku strofach nakreślił obraz biednego wędrownego robotnika, którychpełno było wówczas w kraju. Wędrowiec ów, przymuszony głodem, kradnie i zabijaowcę, a następnie zostaje przyłapany przez bogatego właściciela i policjantów. W obliczuutraty wolności, którą ceni bardziej niż życie, postanawia popełnić samobójstwow pobliskim stawie. Tytuł: Walzing Matylda pochodzi od gwarowego wyrażenia, którymokreśla się pieszą wędrówkę przez outback ze zwiniętym w rulon posłaniem,zwanym właśnie „Matylda”.Och! Kiedyś łazik w Billabong biwakowałPod drzewem Coolabah w cieniu skrytyI patrząc na kipiący kociołek, tak śpiewał„Kto ze mną zatańczy walca Matyldy?”Kto zacznie walca Matyldy, kochanaKto ze mną zacznie walca Matyldy?5Jan Lencznarowicz Australia, Warszawa 2005, s.21.