DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Diagnoza Społeczna 2015 131
Wyniki analiz opartych na danych z Diagnozy Społecznej 2015 wskazują, że zarówno natężenie poszukiwania
pracy jak i zakres stosowania mniej stabilnych form pracy są skorelowane z wiekiem (wykres 4.9.1). Im młodsze
osoby, tym częstsza praca na czas określony, a zarazem większy odsetek osób tak pracujących aktywnie poszukuje
innej pracy. Dane z lat 2011-2015 wskazują ponadto, że profile udziałów osób pracujących na podstawie umów na
czas nieokreślony w Polskiej gospodarce pozostają dość stabilne. Oznacza to, że choć niestabilne formy zatrudnienia
są częste wśród młodszych generacji, to wraz z wiekiem powinny one przechodzić w formy świadczenia pracy oparte
na stabilniejszych zasadach. W ciągu ostatnich czterech lat nie doszło przy tym do dużych zmian tych profili, co może
wskazywać, że szanse na osiągnięcie przez kolejne generacje stabilniejszych form zatrudnienia nie zmieniają się bardzo
gwałtownie. Zwłaszcza w przypadku mężczyzn udziały osób pracujących w oparciu umowy na czas określony
zmieniają się jedynie nieznacznie. Wśród kobiet można było natomiast zaobserwować wzrost częstości umów na czas
określony we wszystkich grupach wieku.
60
A Mężczyźni
60
B Kobiety
50
40
30
2011
2013
2015
50
40
30
2011
2013
2015
20
20
10
10
0
do 24 lat 25-34 lat 35-44 lat 45-59 lat 60-64 lat
65+ lat
0
do 24 lat 25-34 lat 35-44 lat 45-59 lat 60-64 lat
65+ lat
Wykres 4.9.1. Udział umów na czas określony wśród osób pracujących według wieku – mężczyzn (panel A) i kobiet
(panel B)
Zmiany rodzajów umów o prace warto skonfrontować z informacjami o sposobie poszukiwania pracy przez osoby
bezrobotne. Poprawa na rynku pracy doprowadziła w 2015 roku do sytuacji, w której jedynie około 58 proc. osób
zarejestrowanych w urzędach pracy (UP) faktycznie spełnia definicję bezrobotnego Międzynarodowej Organizacji
Pracy. Wyraźnie wzrósł natomiast odsetek osób, które są zarejestrowane, ale nie poszukują pracy. Zjawisko to jest
dość typowe dla okresów zwiększonego popytu na pracę, kiedy osoby bardziej zainteresowane znalezieniem pracy
mają większe szanse ją znaleźć i opuszczają rejestr bezrobotnych. Pomimo dobrej sytuacji na rynku pracy wciąż około
11 proc. osób deklarowało, że jest zarejestrowana jako bezrobotna w UP i jednocześnie pracuje zarobkowo. W okresie
poprzedniego ożywienia gospodarczego udział ten wyraźnie się obniżał. Coraz więcej osób poszukiwało także pracy
na własną rękę – bez rejestracji w UP. Tendencja ta nasila się zwykle wraz z poprawą sytuacji na rynku pracy.
Tabela 4.9.3. Bezrobocie a rejestracja w urzędach pracy w latach 2003-2013 (bezrobotni rejestrowani ogółem w
danym roku = 100)
Grupy osób wyróżnione ze względu na definicję bezrobotnego
oraz rejestrację w biurze pracy
Osoby zarejestrowane i spełniające definicję bezrobotnego
BAEL*
2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015
69,9 56,6 60,6 62,0 61,9 63,1 58,4
Osoby zarejestrowane, ale nieposzukujące pracy 21,3 31,9 38,6 30,1 23,7 25,6 30,1
Osoby zarejestrowane, ale pracujące zarobkowo 8,8 11,5 0,8 7,9 14,4 11,3 11,5
Osoby niezarejestrowane, ale spełniające definicję
bezrobotnego BAEL*
17,0 24,6 27,6 29,1 21,7 20,2 24,7
*definicja bezrobotnego BAEL nie zależy od rejestracji i obejmuje osoby nieposiadające pracy, poszukujące pracy i mogące ją podjąć w kolejnym
tygodniu badania. Źródło: Diagnoza Społeczna, obliczenia własne
Pracy poszukują nie tylko osoby bezrobotne, ale również osoby pracujące. Zadowolenie z różnych form wykonywania
pracy może być mierzone nasileniem poszukiwań innej pracy przez osoby pracujące w oparciu o dany rodzaju
kontrakt. Przeciętnie pracy poszukiwało nieco poniżej 5,5 proc. wszystkich osób pracujących (wykres 4.9.2).
Rzadziej niż przeciętnie poszukiwały pracy osoby pracujące w oparciu o umowy na czas nieokreślony, przy czym
częstość poszukiwań w 2015 roku wzrosła, co można wiązać z poprawą sytuacji na rynku pracy, która pobudza do
© Rada Monitoringu Społecznego