16.02.2016 Views

DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Diagnoza_raport_2015

Diagnoza_raport_2015

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Depresja<br />

Diagnoza społeczna <strong>2015</strong> 195<br />

i w trudnych sytuacjach życiowych odwodzą od myśli samobójczych (por. rozdz. 5.9). Na trzecim miejscu, podobnie<br />

jak dwa lata temu, znalazło się nadużywanie alkoholu. To ważna wskazówka dla profilaktyki jakości życia. Znaczenie<br />

dochodu gospodarstwa domowego na osobę znalazło się na czwartym miejscu.<br />

Znikomy generalnie wpływ na wskaźniki dobrostanu psychicznego mają takie czynniki jak narkotyzowanie się,<br />

status społeczno-zawodowy, palenie papierosów, posiadanie dzieci na utrzymaniu, warunki mieszkaniowe i klasa<br />

miejscowości zamieszkania.<br />

Czynnikiem sprzyjającym zarówno fizycznemu jak i psychicznemu zdrowiu jest aktywność fizyczna (patrz Machon,<br />

Norton, Ariely, 2008; Penedo, Dahn, 2005; Ross, Hayes, 1988). Potwierdzają to również dane Diagnozy. W<br />

zakresie wszystkich głównych wskaźników dobrostanu psychicznego efekt aktywnego uprawiania jakiejś dziedziny<br />

sportu lub ćwiczeń fizycznych jest bardzo silny. W zakresie depresji aktywność fizyczna przy kontroli wieku i płci<br />

wyjaśnia 1,1 proc. zróżnicowania natężenia symptomów (wykres 5.3.1). Okazuje się ponadto, że pozytywny efekt<br />

ćwiczeń jest większy u kobiet, które generalnie mają wyższe wskaźniki depresji, niż u mężczyzn, ale tylko przy ograniczonej<br />

liczbie rodzajów sportów czy ćwiczeń; więcej niż trzy rodzaje wiążą się u kobiet a także u mężczyzn z<br />

podwyższonym wskaźnikiem depresji. Nie ma natomiast istotnego efektu interakcji aktywności fizycznej i płci w<br />

przypadku oceny całego dotychczasowego życia, gdzie sama aktywność wyjaśnia 1,6 proc. (wykres (5.3.2). Zróżnicowanie<br />

syntetycznego wskaźnika dobrostanu psychicznego (patrz rozdz. 9.2) aktywność fizyczna wyjaśnia w 2,2<br />

proc. (wykres 5.3.3). Istotny statystycznie efekt interakcji z płcią pokazuje, że dla mężczyzn optymalna jest mniejsza<br />

liczba aktywności fizycznych niż dla kobiet.<br />

Analizy w modelu przekrojowym nie rozstrzygają kierunku zależności: czy aktywność fizyczna wzmacnia dobrostan,<br />

czy też osoby w lepszej kondycji psychicznej są bardziej motywowane do uprawiania sportu. Wyniki kilku<br />

badań w modelu eksperymentalnym lub quasi-eksperymentalnym dowodzą jednak, że aktywność fizyczna podnosi<br />

nastrój i poprawia inne wskaźniki dobrostanu (Thayer, 1987, 2001). Dane z Diagnozy Społecznej sugerują, że zależność<br />

jest dwustronna: subiektywny dobrostan sprzyja wzrostowi liczby aktywności fizycznych i wzrost liczby aktywności<br />

fizycznych prowadzi do poprawy dobrostanu (tabele 5.3.2 i 5.3.3). Efekty te są przy tym symetryczne: dodanie<br />

w analizie regresji wielokrotnej do wyjściowego poziomu ogólnego dobrostanu subiektywnego i wyjściowej liczby<br />

aktywności fizycznych w 2011 r. zmiany liczby aktywności fizycznych między 2011 i <strong>2015</strong> rokiem zwiększa procent<br />

wyjaśnionej wariancji w zmianie dobrostanu o 0,5 pp. i procent wyjaśnionej wariancji w zakresie zmiany liczby aktywności<br />

fizycznych między 2011 i <strong>2015</strong> rokiem zwiększa także o 0,5 pp. włączenie do analizy regresji wyjściowego<br />

poziomu dobrostanu po wyjściowej liczbie aktywności fizycznych w 2011 r. Niewyjaśniony jest natomiast mechanizm<br />

wpływu aktywności fizycznej na dobrostan; być może chodzi o uwalnianie endorfin lub innych substancji w<br />

mózgu, które odpowiedzialne są za regulację nastroju, ale niewykluczone, że znaczenie mają też interakcje społeczne,<br />

które towarzyszą wielu rodzajom sportu, oraz poczucie sprawstwa i sukcesu.<br />

4,8<br />

4,55<br />

4,3<br />

4,05<br />

Mężczyźni<br />

Kobiety<br />

3,8<br />

3,55<br />

3,3<br />

3,05<br />

2,8<br />

0 aktywności 1 aktywność 2 aktywności 3 aktywności 4+ aktywności<br />

Liczba aktywności fizycznych<br />

UWAGI: efekt główny aktywności fizycznej F(4, 21386)= 59,846, p

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!