DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Diagnoza społeczna 2015 361
7.1.6. Powody braku technologii ICT w gospodarstwach domowych
Dostęp do internetu jest w 71 proc. gospodarstw domowych, jednak ponieważ częściej są to gospodarstwa liczniejsze
to ponad 80 proc. osób w wieku 16 i więcej lat ma dostęp w domu. W tej części przedstawione zostaną powody
dla których pozostałe prawie 20 proc. nie ma dostępu, a w kolejnej to, dlaczego choć ponad 80 proc. ma dostęp w
domu, to z internetu korzysta tylko dwie trzecie Polaków.
Już w poprzednich edycjach badania Diagnozy społecznej pokazane zostało, że podstawowe przyczyny braku
nowych technologii w gospodarstwach domowych są związane przede wszystkim z brakiem motywacji do korzystania,
a czynniki finansowe, czy technologiczny, takie jak brak możliwości założenia dostępu w danym budynku, mają
małe znaczenie. Dane z 2015 roku potwierdzają, że obserwacje te są cały czas aktualne. Warto jednak prześledzić
dokładnie jak zmieniało się to, w jaki sposób gospodarstwa domowe uzasadniają brak dostępu. Odpowiedzi z roku
2007 i 2015 przedstawia wykres 7.1.8. Choć na to pytanie odpowiadały wyłącznie gospodarstwa domowe, w których
nie ma internetu, to jednak wykres przedstawia procentowanie do całej populacji. Dzięki temu możliwe jest lepsze
prześledzenie charakteru zachodzących zmian.
Ponad połowa gospodarstw domowych, które nie mają dostępu do internetu jako przyczynę podaje brak potrzeby.
Od wielu lat powód ten jest wymieniany podobnie często, jeśli jednak uwzględnimy to, że gospodarstw bez internetu
jest coraz mniej, to okaże się, że również odsetek tych, którzy podają ten powód zmniejszył się w populacji prawie
dwukrotnie. Świadczy to o tym, że podejście do internetu, wśród osób, które nie mają dostępu istotnie się zmienia i
przynajmniej część z nich zachęciła się do korzystania.
W drugiej kolejności podawany jest obecnie brak odpowiednich umiejętności. Na ten powód wskazuje ponad
8 proc. gospodarstw domowych i jest to jedyne wyjaśnienie, którego częstość w populacji wzrosła od 2007 roku.
Jednak wzrost ten dokonał się już kilka lat temu. W 2009 roku na ten powód wskazywało 14 proc. gospodarstw, a w
2011 10 proc. Można to wyjaśnić w ten sposób, że w pierwszej kolejność zaczęła maleć grupa osób, które nie czują
potrzeby korzystania z internetu, a jednocześnie zwiększyła się grupa osób, które chciałyby korzystać, ale nie mają
dostępu bo barierą jest dla nich brak kompetencji.
Internet nie jest nam potrzebny
14,6
28,3
Brak odpowiedniego sprzętu
6,1
27,5
Brak odpowiednich umiejętności
8,3
6,3
Koszt dostępu jest zbyt duzy
5,0
24,1
Wystarczające możliwości korzystania z internetu
0,7
4,1
Inny powód
1,1
5,2
Brak możliwości technicznych
Zamierzamy założyć dostęp w tym roku
Internet nie oferuje nic ciekawego
0,5
7,9
0,3
5,0
0,4
0,9
2015
2007
Internet może być szkodliwy
0,2
2,4
Względy prywatności lub bezpieczeństwa
0,3
1,1
0 5 10 15 20 25 30
Proc. wszystkich gospodarstw domowych
Wykres 7.1.7. Powody braku dostępu do internetu w gospodarstwach domowych w latach 2007 i 2015.
Kolejnym wymienianym uzasadnieniem braku internetu jest brak odpowiedniego sprzętu (6 proc.), a także zbyt
wysokie koszty dostępu (5 proc. wszystkich gospodarstw domowych). Jeszcze kilka lat temu powody te były wymieniane
znacznie częściej. Mimo niewielkiego przyrostu wyposażonych gospodarstw odsetki te są i tak wyraźnie niższe
niż w ubiegłych latach – w 2011 dostępu do internetu ze względów finansowych nie posiadało 12 proc. wszystkich
gospodarstw. Nawet w grupie gospodarstw bez dostępu, częstość ich podawania spadła z około 40-45 proc. w 2007
do 17-21 proc. w 2015 roku. Jest to efekt zwiększenia dostępności i spadku cen sprzętu komputerowego i dostępu do
internetu. Wynik też może także świadczyć o tym, że gospodarstwa domowe, które chciały mieć dostęp do internetu,
ale nie mogły sobie na to pozwolić ze względów finansowych zmieniały swoją sytuację częściej niż ci, którzy deklarowali,
że nie czują potrzeby korzystania.
To, że kluczową barierą upowszechnienia internetu są czynniki motywacyjne a nie możliwości finansowe potwierdzają
także inne wyniki. Jak można zobaczyć w tabeli 7.1.1 w niektórych grupach, na przykład wśród małżeństw
z dziećmi, dostęp do internetu mają prawie wszyscy. Pokazuje to, że w grupie, która jest najbardziej zmotywowana
© Rada Monitoringu Społecznego