DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Diagnoza społeczna 2015 338
Organizacje ogółem
5,8
20,2
32,7
37,8
Klub sportowy
Organizacja biznesowa, zawodowa, rolnicza
Partia polityczna
Organizacja pomocowa
2,6
3,8
4,4
1,3
28,1
10,5
7,7
19,1
22,6
29,7
27,4
33,3
63,2
59,2
52,2
35,9
Podstawowe
Zasadnicze
Średnie
Wyższe
Związek zawodowy
1,9
19,1
27,4
52,2
Koło zainteresowań
4,7
21,3
31,9
42,2
Komitet mieszkańców
3
16,7
24,2
56,1
Komitet rodzicielski
2,7
11,4
33,2
52,7
Organizacja ekologiczna
0
13
24,6
62,3
Organizacja towarzyska, klubowa
11
23,3
29
36,7
Organizacja religijna, kościelna
10,8
19
36,5
33,7
Organizacja upowszechaniająca wiedzę
4,8 3,8
33,7
57,7
Wybierane władze samorządowe
5,4
26,1
30,4
38
Inna organizacja
5,7
24,5
29,4
40,4
Wykres 6.3.9. Procentowy udział czterech grup wykształcenia wśród aktywnych członków organizacji (ze względu na
małą liczbę osób pominięto organizacje konsumentów)
Kapitał społeczny budują wg Putnama kulturowo zdeterminowane relacje społeczne. Kultura tworzy normy (np.
wzajemności, szacunku, uczciwości), określa wartość dobra wspólnego, wyznacza miejsca i charakter spotkań. Istotnym
elementem kultury są dzisiaj media, zwłaszcza media elektroniczne. Putnam (1993, 2008) obwinia je za erozję
kapitału społecznego w Stanach Zjednoczonych. Koncentruje się co prawda na niszczącej roli telewizji, ale nie oszczędza
także internetu. Nie brakuje jednak również obrońców pozytywnego wpływu mediów elektronicznych, zwłaszcza
internetu. Obszerny, krytyczny przegląd stanowisk w tej sprawie znaleźć można w pracy Krystyny Skarżyńskiej
i Kamila Henne (2007). W Diagnozie pytamy o czas poświęcany dziennie na oglądanie telewizji i tygodniowo na
korzystanie z internetu. Możemy zatem sprawdzić, czy rzeczywiście te dwa główne media elektroniczne mają taki
sam niszczący wpływ na kapitał społeczny. Okazuje się, że związek tych dwóch mediów z kapitałem społecznym jest
odmienny: negatywny (tak jak twierdził Putnam) dla telewizji i pozytywny dla internetu (tabela 6.3.1). Im więcej ktoś
poświęca czasu na telewizję tym niższy ma wskaźnik kapitału społecznego, a im więcej czasu poświęca na korzystanie
z internetu tym ten wskaźnik ma wyższy. Ponieważ korzystanie z internetu i telewizji jest związane z wiekiem i
wykształceniem, podobnie jak kapitał społeczny, pojawia się pytanie, czy te zależności nie mają charakteru pozornego.
Nie mają, ponieważ nie znikają po wytrąceniu efektów wieku i wykształcenia (wykresy 6.3.10-6.3.11).
Tabela 6.3.1. Wyniki analizy regresji dla kapitału społecznego ze względu na zaangażowanie w oglądanie telewizji i
korzystanie z internetu
Model
1
R 2 =0,05
2
R 2 =0,13
Współczynniki
Współczynniki niestandaryzowane standaryzowane
Predyktory
B Błąd standardowy Beta
t Istotność
(Stała) 0,165 0,023 7,293 0,000
Internet 0,092 0,004 0,157 22,779 0,000
Telewizja -0,086 0,005 -0,119 -17,322 0,000
(Stała) -1,271 0,045 -28,366 0,000
Internet 0,088 0,005 0,149 17,590 0,000
Telewizja -0,082 0,005 -0,114 -16,864 0,000
Płeć -0,076 0,013 -0,038 -5,861 0,000
Wiek życia w 2015 0,012 0,000 0,211 26,414 0,000
Liczba lat nauki w 2015 0,081 0,002 0,270 36,615 0,000
© Rada Monitoringu Społecznego