DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Diagnoza społeczna 2015 208
Spadek woli życia
Wzrost woli życia
0,06
5,2
3,4
65,9
Spadek dobrostanu subiektywnego
1,5
7
Wzrost dobrostanu subiektywnego
1,9
53
Spadek zadowolenia z sytuacji finansowej
9,2
5,8
Wzrost zadowolenia z sytuacji finansowej
Spadek zadowolenia ze zdrowia
Wzrost zadowolenia ze zdrowia
3,4
9,9
5,2
4,5
26
26,9
czynniki zewnętrzne
czynniki wewnętrzne
UWAGI: Wskaźnik woli życia stanowi standaryzowana wartość sumy standaryzowanych wartości skal pragnienia życia i skłonności samobójczych;
wskaźnik ogólnego dobrostanu subiektywnego stanowi standaryzowana wartość sumy standaryzowanych wartości skal poczucia szczęścia,
oceny całego dotychczasowego życia i oceny minionego roku; istotne są wielkości powyżej 0,5.
Wykres 5.4.19. Wartość predyktywna (procent specyficznie wyjaśnionej wariancji) czynników zewnętrznych (zmiany
natężenia stresu życiowego, poziomu stresu w 2009 r., zmiany wysokości dochodu i poziomu dochodu w 2009
r., zmiany natężenia symptomów somatycznych i poziomu symptomów somatycznych w 2009 r., zmiany w liczbie
negatywnych wydarzeń i liczby tych wydarzeń w 2009 r., pobytu w szpitalu w 2014 r.) oraz czynników wewnętrznych
(poziomu odpowiednich miar dobrostanu w 2009 r.) dla spadku i wzrostu dwóch syntetycznych
wskaźników dobrostanu psychicznego (woli życia i ogólnego dobrostanu subiektywnego) oraz dla satysfakcji
cząstkowych (zadowolenia z sytuacji finansowej rodziny i zadowolenia ze swojego zdrowia) między 2009 a 2015
rokiem w próbie panelowej (N=6270) (czynniki wewnętrzne wchodzą do równania regresji jako pierwsze)
Pełne wsparcie w danych z Diagnozy znalazła hipoteza 3. Wykres 5.4.20 dowodzi, że efektywność wewnętrznego
mechanizmu atraktora w zasadzie nie słabnie z wiekiem w odniesieniu do najgłębszego poziomu dobrostanu psychicznego
— woli życia; jest mniejsza, ale również pozostaje stabilna w cyklu życia w zakresie ogólnego dobrostanu
subiektywnego. Satysfakcje cząstkowe (zadowolenie ze zdrowia i z sytuacji finansowej rodziny) podlegają znacznie
słabszemu oddziaływaniu mechanizmu wewnętrznego atraktora przez całe życie, a w przypadku zadowolenia ze zdrowia
efektywność atraktora gwałtownie spada z wiekiem. Wynika to oczywiście z kumulowania się różnego rodzaju
zaburzeń somatycznych, których wpływ na satysfakcję ze zdrowia przewyższa coraz bardziej oddziaływanie wewnętrznego
atraktora psychicznej adaptacji.
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
UWAGI: wskaźnik woli życia stanowi suma standaryzowanych wartości skal pragnienia życia i skłonności samobójczych; wskaźnik dobrostanu ogólnego
stanowi suma standaryzowanych wartości skal poczucia szczęścia, oceny całego dotychczasowego życia i oceny minionego roku
Wykres 5.4.20. Efektywność „szczęśliwego” atraktora w zakresie różnych wskaźników dobrostanu psychicznego, czyli
wartość predyktywna (procent wyjaśnionej wariancji) wyjściowego poziomu miar dobrostanu dla pozytywnej
zmiany czterech wskaźników dobrostanu psychicznego (woli życia, ogólnego dobrostanu subiektywnego, zadowolenia
ze zdrowia i zadowolenia z sytuacji finansowej rodziny) między 2013 a 2015 rokiem w różnych grupach
wieku (wiek w 2015 r.) (N= 1 grupa wieku 670, 2 - 984, 3 - 1343, 4 – 2225, 5 – 853, 6 - 1946)
Przy dłuższym odroczeniu (6 lat) układ zależności między skutecznością wewnętrznego mechanizmy atraktora
„szczęścia” i wiekiem życia pozostaje podobny, chociaż w zakresie wszystkich wskaźników mechanizm ten okazuje
© Rada Monitoringu Społecznego
0
82
53 52
42 38
28
1
31
0 20 40 60 80 100
Wola życia
Zadowolenie ze zdrowia
75 75 75
56
29
26
49
23 19
20 22
Dobrostan ogólny
Zadowolenie z finansów
do 24 lat 25-34 lata 35-44 lata 45-59 lat 60-64 lata 65+ lat
Wiek
66
48
26
71
53
15