DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Diagnoza społeczna 2015 393
utrzymujących się z niezarobkowych źródeł oraz rencistów charakteryzują się także największą intensywnością i dotkliwością
deprywacji materialnej (odpowiednie indeksy dla pierwszej z grup gospodarstw domowych przyjęły wielkości
15,3 proc. i 7,9 proc., a dla drugiej z nich 9,8 proc. i 4,4 proc.). W grupie gospodarstw domowych z bezrobotnymi
zasięg deprywacji materialnej był w 2015 r. znacznie większy niż w grupie gospodarstw domowych bez bezrobotnych.
W pierwszej z tych grup gospodarstw zdeprywowanych materialnie było 26,0 proc. gospodarstw, a w drugiej 8,7 proc.
Także głębokość, intensywność i dotkliwość deprywacji materialnej w grupie gospodarstw domowych z bezrobotnymi
jest znacząco większa niż w grupie gospodarstw domowych bez bezrobotnych.
Wśród typów gospodarstw domowych deprywacja materialna miała największy zasięg w lutym/marcu 2013 r. w
grupach gospodarstw domowych nierodzinnych wieloosobowych, rodzin niepełnych i małżeństw wielodzietnych (tabela
8.2.22). Deprywacji materialnej podlegało w tych grupach gospodarstw domowych odpowiednio 24,8 proc., 20,6
proc. i 16,7 proc. gospodarstw. Także grupy gospodarstw domowych rodzin niepełnych i małżeństw wielodzietnych
charakteryzowały się największą głębokością, intensywnością i dotkliwością deprywacji materialnej. Odpowiednie
indeksy przyjęły dla pierwszej z tych grup gospodarstw domowych wielkości 36,1 proc., 7,4 proc. i 3,3 proc., a dla
drugiej 37,2 proc., 6,2 proc. i 3,0 proc.
Największy zasięg derywacji materialnej występował w 2015 r. wśród gospodarstw domowych zamieszkujących
małe miasta o liczbie mieszkańców 20-100 tys. i wieś (tabela 8.2.23). W małych miastach deprywacji materialnej
podlegało 12,3 proc. gospodarstw, a na wsi 11,5 proc. gospodarstw. Największa głębokość deprywacji materialnej
charakteryzowała także grupę gospodarstw domowych zamieszkujących wieś i małe miasta o liczbie mieszkańców
20-100 tys. (indeks głębokości deprywacji materialnej przyjął dla tych grup gospodarstw domowych odpowiednio
wielkości 36,3 proc. i 34,3 proc.). Również intensywność i dotkliwość deprywacji były w tych grupach gospodarstw
największe. Odpowiednie indeksy osiągnęły w grupie gospodarstw wiejskich poziom 4,2 proc. i 1,9 proc., a w grupie
gospodarstw domowych zamieszkujących małe miasta 3,4 proc. i 1,5 proc.
Największy zasięg derywacja materialna miała w marcu/czerwcu 2015 r. w województwach świętokrzyskim,
podkarpackim i dolnośląskim (tabela 8.2.24). Zdeprywowanych materialnie w tych województwach było odpowiednio
14,4 proc., 18,8 proc. i 13,3 proc. gospodarstw domowych. Największą głębokością deprywacji w tym okresie
charakteryzowały się natomiast województwa opolskie i warmińsko-mazurskie (indeks głębokości deprywacji przyjął
w nich odpowiednio wielkości 46,5 proc. i 42,3 proc.). Najwyższą intensywność i dotkliwość deprywacji materialnie
obserwujemy w 2015 r. w województwach świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim, dolnośląskim i podkarpackim
(indeksy intensywności deprywacji osiągnęły dla nich wielkości 5,2 proc., 4,9 proc. i 4,6 proc. i 4,9 proc., a indeksy
dotkliwości deprywacji 2,7 proc., 2,3 proc. i po 2,2 proc.
Ostatecznie za gospodarstwa domowe ubogie uważane są te gospodarstwa, które są jednocześnie ubogie monetarnie
oraz ubogie niemonetarnie. Takie gospodarstwa, ubogie oczywiście, stanowiły w 2015 r. 1,7 proc. badanej
populacji (tabela 8.1.9)93. Wartości pozostałych charakterystyk ubóstwa oczywistego także są znacząco niższe niż
ubóstwa monetarnego czy też ubóstwa niemonetarnego.
Zdecydowanie największy zasięg ubóstwo (oczywiste) miało w 2015 r. w grupach gospodarstw domowych utrzymujących
się z niezarobkowych źródeł oraz rencistów (stopa ubóstwa oczywistego przyjęła w tych grupach gospodarstw
domowych odpowiednio wielkości 21,8 proc. i 4,1 proc., tabela 8.1.9). Natomiast głębokość ubóstwa była
wyraźnie największa w grupach gospodarstw utrzymujących się z niezarobkowych źródeł, pracujących na własny
rachunek oraz rencistów (indeksy głębokości ubóstwa przyjęły w tych grupach gospodarstw domowych odpowiednio
wielkości 34,4, 29,4 i 29,2 proc.), co oznacza że właśnie w tych grupach gospodarstwa ubogie były przeciętnie najmniej
zamożne. Intensywność i dotkliwość ubóstwa są także znacząco zróżnicowane pomiędzy grupami społecznoekonomicznymi
gospodarstw domowych. Grupami gospodarstw domowych o relatywnie bardzo wysokich wielkościach
indeksów intensywności i dotkliwości ubóstwa są grupy gospodarstw domowych utrzymujących się z niezarobkowych
źródeł oraz rencistów (przyjęły one dla nich odpowiednio wielkości 12,0 i 5,8 proc. oraz 5,6 i 2,5 proc).
Zasięg ubóstwa był w marcu/czerwcu 2015 r. znacznie wyższy w grupie gospodarstw domowych z bezrobotnymi
niż w grupie gospodarstw domowych bez bezrobotnych (tabela 8.2.21). W pierwszej z grup gospodarstw domowych
było ponad 8 proc. gospodarstw ubogich podczas gdy w drugiej z nich tylko 0,9 proc. Także głębokość, intensywność
i dotkliwość ubóstwa w grupie gospodarstw domowych z bezrobotnymi były znacznie wyższe niż w grupie gospodarstw
domowych bez bezrobotnych. Wielkości odpowiednich indeksów wynosiły w grupie gospodarstw domowych
z bezrobotnymi 31,8 proc., 6,9 proc. i 3,2 proc., a w grupie gospodarstw domowych bez bezrobotnych 27,1 proc., 1,6
proc. i 0,6 proc.
93
W obliczeniach uwzględniono te gospodarstwa domowe, które udzieliły odpowiedzi dotyczących zarówno poziomu ich dochodów jak i symptomów
deprywacji materialnej.
© Rada Monitoringu Społecznego