DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Diagnoza społeczna 2015 329
6.2.5. Udział w wyborach
Udział w wyborach jest najbardziej powszechnym doświadczeniem obywatelskim. Na pytanie o udział w ostatnich
(2014) wyborach samorządowych twierdząco odpowiedziało 66,5 proc. badanych, 29,9 proc. odpowiedziało
przecząco, a 3,7 nie miało wtedy jeszcze ukończonych 18 lat. W 2013 r. udział w wyborach parlamentarnych w 2011
r. zadeklarowało 64,6 proc. badanych, (30,1 proc. opowiedziało przecząco, a 5,3 proc. nie miało jeszcze wtedy ukończonych
18 lat). Uzyskany w badaniu odsetek głosujących jest bardzo poważnie zawyżony w stosunku do 47,4 proc.
frekwencji rzeczywistej w pierwszej turze wyborów samorządowych w 2014 r., podanej przez Państwową Komisję
Wyborczą (www.pkw.gov.pl).
Retrospektywne zawyżanie frekwencji wyborczej jest w sondażach regułą, wyjaśnia się je konformizmem badanych
w stosunku do wzoru dobrego obywatela; w Diagnozie Społecznej udział w wyborach deklaruje mniej więcej
2/3 badanych, niezależnie od typu wyborów i frekwencji rzeczywistej. W 2007 r. udział w wyborach samorządowych,
które odbyły się z listopadzie 2006 r. zadeklarowało 65 proc. badanych przy 46 proc. frekwencji rzeczywistej, a w
2009 r. udział w wyborach parlamentarnych, które odbyły się w 2007 r. zadeklarowało 66 proc. badanych, przy 54
proc. frekwencji rzeczywistej. Można jednak przyjąć, że to obciążenie nie jest systematycznie związane z czynnikami
położenia społecznego, nie uniemożliwia więc zasadniczo badania społecznych uwarunkowań udziału w wyborach.
Deklarowany udział w wyborach samorządowych w 2014 jest silnie związany czynnikami pozycji społecznej
(tabela 6.2.9).
Tabela 6.2.9. Wyniki analizy regresji logistycznej prawdopodobieństwa udziału w wyborach samorządowych w 2014
r. w przekroju różnych grup społeczno-demograficznych
© Rada Monitoringu Społecznego
Grupa społeczno-demograficzna Istotność Exp(B)
Płeć
Mężczyźni
Ref.*
Kobiety 0,000 0,999
Wiek
do 24 lat
Ref.
25-34 lata 0,000 1,406
35-44 lata 0,000 2,403
45-59 lat 0,000 3,538
60-64 lata 0,000 4,386
65 i więcej lat 0,000 3,460
Wykształcenie
Podstawowe i niższe
Ref.
Zasadnicze zawodowe 0,000 1,634
Średnie 0,000 2,484
Wyższe i policealne 0,000 3,339
Klasa miejscowości
Miasta ponad 500 tys.
Ref.
Miasta 200-500 tys. 0,094 0,889
Miasta 100-200 tys. 0,373 1,069
Miasta 20-100 tys. 0,000 1,344
Miasta < 20 tys. 0,000 1,568
Wieś 0,000 1,859
Dochód gospodarstwa na osobę
1 kwartyl Ref.
2 kwartyl 0,000 1,347
3 kwartyl 0,000 1,587
4 kwartyl 0,000 1,826
Status społeczno-zawodowy
Sektor publiczny
Ref.
Sektor prywatny 0,000 0,703
Prywatni przedsiębiorcy 0,091 0,851
Rolnicy 0,001 1,379
Renciści 0,000 0,583
Emeryci 0,027 0,818
Uczniowie i studenci 0,027 1,259
Bezrobotni 0,000 0,635
Inni bierni zawodowo 0,000 0,707
Stała 0,000 1,924
Ogółem procent wyjaśnionej zmienności
Cox & Snell R 2 x 100
8,0
Ogółem procent wyjaśnionej zmienności
Nagelkerke R 2 x 100
11,2
* Ref. oznacza grupę odniesienia